Co nowego w Windows 7?

Wystarczy jedno spojrzenie na pulpitWindows 7, by stwierdzić, że trzeba będzie przyzwyczaić się donowego paska zadań. Innych zmian jednak tak łatwo nie da się jużzauważyć. Postanowiliśmy wyjść naprzeciw coraz liczniejszympytaniom o to, czy Windows 7 to tylko "większy Service Pack" doVisty, czy też naprawdę różnic jest sporo i warto rozważyćmigrację. Zebraliśmy szereg naszym zdaniem najważniejszych inajciekawszych dla szerokiego grona użytkowników nowości,usprawnień i zmian w Windows 7. Mamy nadzieję, że po lekturzeartykułu każdy, kto nie miał styczności z Windows 7 będzie mógłwstępnie ocenić, czy nowe funkcje go interesują i czy warto jewypróbować.

Windows 7, podobnie jak WindowsVista, występuje w kilku edycjach funkcjonalnych - o ile jednak niezaznaczymy tego wyraźnie podczas omawiania danej funkcji, oznaczato, że jest ona dostępna we wszystkich wersjach systemu.

Pierwszą rzeczą, która rzuca się woczy to oczywiście nowy pasek zadań. Jest ongrubszy od paska znanego do tej pory z poprzednich systemów Windowsi nie zawiera typowych elementów takich jak np. pasek Szybkieuruchamianie, otwarte okna nie mają też etykiet tekstowych. Nowypasek w Windows 7 przypomina natomiast trochę dock znany z Mac OS X- każda aplikacja ma swoją ikonę, która staje się wyróżniona wmomencie, gdy aplikacja jest uruchomiona. Na pasek można przypiąćdowolne aplikacje i pozostaną one tam nawet wówczas, gdyuruchomione nie są. Dzięki temu możemy mieć pod ręką programy, zktórych najczęściej korzystamy, a jednocześnie jak na dłoni widać,które są aktualnie uruchomione, a które nie. Ikony możemy na paskuzadań w dowolnej chwili przesuwać.

Pulpit systemu Windows 7 po czystej instalacjiKlikając na ikonie prawym przyciskiemmyszy ujrzymy nowe menu w fazie produkcji systemu nazywane przezprogramistów i beta-testerów Jumplists. Jest torozwijana lista, na której zebrane są najczęściej otwierane wramach tej aplikacji pliki - na przykład w przypadku Worda będą toostatno edytowane dokumenty, a w przypadku Windows Media Playeraostatnio odtwarzane listy czy albumy. Dodatkowo, jeśli nie chcemy,by jakaś pozycja z listy zniknęła, możemy przypiąć ją tam na stałe.Co więcej, w przypadku niektórych aplikacji w listach rozwijanychmamy do dyspozycji nie tylko dokumenty, ale także różnorakie opcje- przykładowo w Windows Live Messenger możemy w ten sposób zmienićnasz status bez przywoływania programu na pulpit. Jumplists nie sąjedynie domeną paska zadań, również przeglądając programy w menuStart możemy się na nie natknąć. Niestety by program korzystał zdobrodziejstwa tej funkcji, musi być do niej przygotowany - wchwili wydania Windows 7 większość programów trzecich niewykorzystuje Jumplists, ale z biegiem czasu to powinno sięzmieniać.

Menu Start w systemie Windows 7

Brak paska szybkie uruchamianiezostał zrekompensowany chyba z nawiązką przez przypinanie ikon dopaska zadań, ale co ze skrótami takimi jak Pokażpulpit? Oczywiście nadal działa skrót WIN+D, ale przyciskna pasku też pozostał - jest teraz większy i umieszczono go wprawym dolnym rogu ekranu. Nie trzeba długo się zastanawiać,dalczego takie rozwiązanie jest lepsze - wystarczy chwilępopracować, by przekonać się, że w przycisk dokładnie w rogu ekranułatwiej i szybciej trafić, niż w małą ikonkę na pasku uruchamiania.Skoro już jesteśmy w tamtym rejonie ekranu, warto jeszczepowiedzieć o nowym zachowaniu ikon w zasobnikusystemowym - teraz te, które są ukryte dostępne są pokliknięciu małej strzałki. Różnica polega jednak na tym, że wWindows 7 ikony po kliknięcu strzałki pojawiają się w okienku nadzasobnikiem, a nie rozsuwają się tak jak w Viście, nierzadko napołowę paska zadań.

Wskazanie (nie klikanie) myszą przycisku Pokaż pulpit sprawia, żewszystkie okna robią się przeźroczyste - można dzięki temu szybkosprawdzić np. aktualny stan gadżetów na pulpicie. Jest to częśćnowej funcjonalności o nazwie Aero Peek. Pozwalaona na sprawdzenie zawartości okna bez konieczności przywoływaniago (klikania). Jak to działa? Wystarczy otworzyć kilka okien tegosamego rodzaju, np. eksploratora Windows, po czym wskazać je napasku zadań. Wtedy okno to zostanie przywołane na pierwszy plan, awszystkie pozostałe staną się przeźroczyste. Jeśli nie klikniemy iodjedziemy myszą z paska zadań, wszystko wróci do poprzedniegostanu.

Funkcja Aero Peek w akcji

Praca z wieloma oknami została niecoułatwiona dzięki kolejnym nowym funkcjom Windows 7. AeroSnap pozwala na zapełnienie danym oknem dokładnie połowyekranu (po przyciągnięciu go do jednej z bocznych krawędzi) lubmaksymalizacji (po przyciągnięciu do górnej krawędzi). Pomaga to naprzykład podczas porównywania czy kopiowania plików pomiędzy dwomaoknami. Aero Shake z kolei pozwala nazminimalizowanie wszystkich okien poza tym, którym aktualnie...potrząsamy. Działa to też w drugą stronę - ponowne potrząśnięcieoknem przywraca wszystkie poprzednie do pierwotnego stanu.

Gadżety osadzone swobodnie na pulpicie (m.in. nowy gadżet MediaCenter)

W Windows 7 zrezygnowano zwprowadzonego w Viście paska bocznego, na którym zadokowane byłygadżety. Teraz gadżety te całkowicie swobodnieumieszczane są w dowolnym miejscu pulpitu. Tak naprawdę już wWindows Vista można było przemieszczać gadżety na pulpicie, nadaljednak pasek przypominał o swojej obecności. Miłośników bogatychwrażeń artystycznych ucieszy też fakt, że w Windows 7 pojawiły siękompozycje pulpitu - znacznie bardziej rozbudowanejednak w porównaniu do tych, które znamy do tej pory. W składkompozycji wchodzi zestaw tapet, wygaszacz ekranu, dźwięki orazspecjalnie dobrany kolor szkła Aero Glass. Co najlepsze, Windows 7pozwala teraz skonfigurować więcej tapet pulpitu, które wokreślonym przez nas czasie będą się rotować. Warto dodać, żezlokalizowane wersje Windows 7 posiadają będą specjalną,regionalną kompozycję dedykowaną państwu, któregojęzyk używany jest w systemie. Polska wersja Windows 7 zawierakompozycję złożoną z kilku tapet przedstawiającychcharakterystyczne dla naszego kraju miejsca i zabytki.

Wbudowane kompozycje pulpitu angielskiej wersji Windows 7

Codzienna pracaWirtualne katalogi dostępne w WindowsVista były zaledwie początkiem trendu, w którym rezygnuje się zfizycznej struktury katalogów na rzecz abstrakcyjnych, za tobardziej elastycznych metod przechowywania danych. Windows 7wpisuje się w tę strategię oferując cztery wbudowane, wirtualnemagazyny danych nazwane Bibliotekami - Dokumenty,Muzyka, Obrazy i Wideo. Biblioteki to nic innego jak wirtualnefoldery, które agregują zawartość wielu dowolnych folderówfizycznych (w raz z ich podfolderami). Dzięki bibliotekom możemywięc w jednym miejscu trzymać dokumenty z klasycznych folderówtakich jak Moje dokumenty, a także z własnych katalogów na różnychdyskach. Dostęp do dokumentów w ramach biblioteki jest znacznieuproszczony - pliki możemy naturalnie wymieszać, segregując je np.według daty modyfikacji, w przypadku utworów np. wedlug wykonawców,a w przypadku zdjęć - np. według daty zrobienia. Warto jedyniepamiętać, że zawsze jeden z folderów fizycznych jest ustawiony jakodomyślny - to tam zapisują się nowe pliki dodawane do katalogugłównego biblioteki. Co ważne, dodając nowy folder do bibliotekimamy pewność, że jego zawartość jest indeksowana, co przyspieszawyszukiwanie. Jeśli cztery wbudowane biblioteki nam niewystarczają, nic nie stoi na przeszkodzie, by utworzyć kolejne, zdowolnymi folderami.

Biblioteka obrazów agregująca pliki z dwóch folderów

Skoro mowa owyszukiwaniu, silnik ten w Windows 7 równieżzostał nieco usprawniony. Korzysta teraz ze wszystkichdobrodziejstw Windows Search 4, co oznacza między innymi, że bezproblemu potrafi indeksować lokalizacje sieciowe (o ile po drugiejstronie również jest Windows Search 4, czyli Siódemka lub Vista czyXP z odpowiednim dodatkiem). Podczas wpisywania zapytania wbudowanewszędzie w oknach Windows 7 paski wyszukiwania podpowiadająniektóre kryteria - na przykład wpisanie słowa "tag:" spowodujewyświetlenie listy możliwych do określenia tagów.

Centrum sieci i udostępniania znane z Vistyprzeszło mały lifting - najszybciej zauważą to zapewne użytkownicyz bezprzewodowymi kartami sieciowymi, którzy od teraz sieci dopołączenia oglądać i wybierać będą nie w dużym, nowym oknie, tylkow zgrabnym, niewielkim panelu pojawiającym się w prawym dolnym roguekranu. W tym samym miejscu znajdują się opcje wywołującepołączenia dial-up oraz VPN. Najważniejsze jest jednak to, żeWindows 7 lepiej radzi sobie z rozpoznawaniem lokalizacjisieciowych i nareszcie potrafi odpowiednio zachować się w sytuacji,gdy jednocześnie połączeni jesteśmy z siecią zaufaną i publiczną -np. na lotnisku będąc połączonym VPN z siecią firmową. Firewalljest wtedy instruowany do ustawienia się w tryb pełnej ochronytylko w sieci publicznej, podczas gdy sieć prywatna nadaltraktowana jest jak zaufana - inaczej niż w Viście, gdziepodłączenie do nowej (z definicji publicznej) sieci powodowałospore problemy z pozostałymi sieciami. Warto też wspomnieć, że wWindows 7 istnieje też możliwość takiego skonfigurowania firewalla,by traktował wszystkie nowe sieci od razu jako zaufane.

Centrum sieci i udostępniania oraz nowe okienko wyboru sieci

Wnikliwa obserwacja Centrum sieciujawni nam jeszcze jedną ważną nowość w Windows 7 nazwanąGrupami domowymi. Dla zaawansowanych użytkownikówsporo wyjaśni stwierdzenie, że grupa domowa jest pewnym (dośćsporym) kompromisem pomiędzy funkcjonalnością domeny w zakresieudostępniania plików, a wygodą korzystania z zasobów komputeralokalnego. Idea grup domowych jest bardzo prosta - wszystkiekomputery w domu tworzą wspólną sieć peer-to-peer, bezkomputera-serwera. Sieć działa w oparciu o protokół IPv6.Dołączenie do niej odbywa się za pomocą specjalnego hasła.Następnie wszyscy członkowie grupy domowej mogą udostępniać swojebiblioteki, multimedia oraz drukarki. Nie ma żadnego zarządzaniakontami użytkowników, nie trzeba pamiętać o synchronizowaniu hasełna wszystkich komputerach tak jak to miało miejsce do tej pory,wreszcie nie trzeba przejmować się uprawnieniami (wystarczy wybraćfolder i wskazać Udostępnij grupie domowej). To spore ułatwieniezwłaszcza dla początkujących użytkowników, ale nie tylko - równieżsłużbowe notebooki (będące w domenie Active Directory) przyniesionedo domu mogą być członkami grupy domowej, choć nie mogą wtedyudostępniać swoich danych. Warto jeszcze dodać, że systemy Windows7 w edycjach Starter oraz Home Basic mogą być jedynie członkamiistniejących grup domowych - nie mogą ich zakładać. W efekcieistnienie grupy domowej pomiędzy dwoma systemami Starter lub HomeBasic jest niemożliwe.

Na moment przed dołączeniem do grupy domowej

Zmianie uległo w Windows 7 takżezarządzanie sprzętem. Oczywiście nadal mamy do dyspozycji stary isprawdzony Menedżer urządzeń, ale teraz pierwszym miejscem kontaktuze sprzętem jest okno Sprzęt i drukarki. Zawieraono wszystkie urządzenia zewnętrzne aktualnie obecne w systemie -na przykład monitory, myszki, kamery, adaptery Bluetooth ioczywiście drukarki, lokalne oraz sieciowe. Każdy sprzęt posiadaszereg akcji zebranych w menu dostępnym pod prawym przyciskiemmyszy. Można w taki sposób na przykład przejść do opcji myszy,skonfigurować Bluetooth czy ustawić wszystkie parametry związane zdrukowaniem. Duża ikona, najczęściej przedstawiająca rzeczywistywygląd urządzenia, sprzętu pobierana jest z systemowegorepozytorium lub z Internetu. Ponadto niektóre urządzenia, takiejak odtwarzacze przenośne czy smartfony mogą posiadać dodatkowy,oddzielny ekran opcji. Na ekranie tym widnieje zwykle powiększonezdjęcie urządzenia, informacje takie jak wolna przestrzeń dyskowa iopcje dotyczące np. synchronizacji plików.

Ekran ustawień drukarki

Posiadacze wersji Professional lubwyższych, którzy wraz ze swoim notebookiem często zmieniają sieciucieszą się z funkcji umożliwiającej przypisanie domyślnejdrukarki do profilu sieci. Dzięki temu w pracy domyślnadrukarka to tak, która znajduje się w u nas w biurze, natomiast wmomencie przyłączenia notebooka do sieci domowej systemautomatycznie zmienia drukarkę na domową. Koniec z drukowaniem naniedostępnej drukarce i błędami z tym związanymi. Niestety jestjeden mankament tej funkcji - w niektórych przypadkach popodłączeniu do sieci firmowej z domu poprzez VPN system reagujetak, jakby z powrotem notebook znalazł się fizycznie w siecifirmowej i niestety domyślna drukarka wraca na tę biurową...

Konfiguracja domyślnych drukarek na tle ekranu Sprzęt idrukarki

Sporo użytkowników powinno ucieszyćsię także z banalnej, ale bardzo przydatnej opcji umożliwiającejnagrywanie obrazów płyt CD i DVD bezpośrednio zpoziomu systemu, bez konieczności instalacji narzędzi trzecich.Niestety nadal nie ma możliwości natywnego podmontowania obrazu ISOdo wirtualnego napędu, bez konieczności wypalania płyty.Zaawansowani użytkownicy z kolei powinni z zadowoleniem przyjąćnową opcję umożliwiającą instalację systemu Windows 7 dodysku wirtualnego VHD - tego samego formatu, który używanyjest w maszynach wirtualnych Virtual PC i Hyper-V. Dzięki temumożna zainstalować system do testów w pliku VHD, sprawdzić np.działanie fizycznego sprzętu (maszyny wirtualne nie pozwalają nato) i spokojnie pozbyć się systemu usuwając plik VHD. Szczegóły natemat tej funkcji można znaleźć w naszym artykule poświęconyminstalacji Windows 7 na wirtualnym dysku VHD. Pliki VHD można takżeswobodnie tworzyć i montować w systemie Windows 7. Niestety funkcjezwiązane z VHD ograniczone są do Windows 7 w wersji Enterprise lubUltimate.

Wbudowane narzędzie do wypalania obrazów ISO płyt CD/DVD

Posiadacze coraz popularniejszychnotebooków wyposażonych w czytniki linii papilarnych nie będąmusieli instalować już żadnego dodatkowego oprogramowania doobsługi procesu logowania z wykorzystaniem odcisków palca - Windows7 posiada wbudowaną obsługę urządzeńbiometrycznych, przez co powłoka logowania jużprzystosowana jest do użycia linii papilarnych.

Godna uwagi jest także funkcja nazwana Trybem WindowsXP - wbudowany w system program Windows Virtual PC douruchamiania maszyn wirtualnych, a wraz z nim obraz dysku zzainstalowanym systemem Windows XP Service Pack 3. Dzięki temuwszystkie starsze programy, które nie uruchamiają się pod Windows 7możemy uruchomić w środowisku wirtualnym pod kontrolą Windows XP.Proces ten przebiega zupełnie transparentnie dla użytkownika -maszyna wirtualna pracuje w tle, a w Windows 7 eksponowana jesttylko okno zwirtualizowanej aplikacji. Funkcja ta niestety dostępnajest jedynie w edycjach Professional i wyższych.

Bezpieczeństwo w kontekście nowości wWindows 7 to przede wszystkim zmodernizowany mechanizmKontroli konta użytkownika (User Account Control).Przypomnijmy, że jest to funkcja podnosząca chwilowo uprawnieniaużytkownika, gdy ten chciał wykonać jakąś czynność wymagającą prawadministratora. Większość użytkowników Visty nie była zadowolona zilości komunikatów generowanych przez UAC - jego zachowaniesprawiało, że funkcja była w najlepszym przypadku określana jakouciążliwa, najczęściej jednak po prostu od razu po instalacji byławyłączana. Nic dziwnego, skoro nawet utworzenie folderu na dysku Cwymagało dodatkowej akceptacji. Teraz to się zmieniło - funkcja UACposiada cztery tryby pracy, a co najważniejsze, domyślny trybpodnosi uprawnienia bez pytania w momencie zmiany ustawieńsystemowych wywołanych bezpośredni przez użytkownika. Mówiącprościej, zmiana godziny, ustawień systemowych czy kopiowanieplików na dysk C nie wymaga potwierdzeń, ale instalacjaoprogramowania albo akceptacja zmian w systemie wywołanych przezaplikację zewnętrzną - już tak. System Windows 7 jest równieżbardziej świadomy potencjalnych problemów, jakie mogą wynikać zuprawnieniami - kreatory rozwiązywania problemów same proponują naprzykład uruchomienie programu w trybie administratora, gdy systempodejrzewa, że zachowanie aplikacji nie jest zgodne z oczekiwaniamiużytkownika.

Cztery tryby pracy Kontroli konta użytkownika (UAC)

O wszystkie parametry pracy systemu,przede wszystkim związane z bezpieczeństwem, dba teraz noweCentrum akcji. Jego obecność sygnalizowana jestchociażby w zasobniku systemowym ikoną flagi. W razie powstaniaproblemu, który wymaga uwagi użytkownika ikona ta odpowiedniozmienia się. Centrum akcji monitoruje to, za co wcześniejodpowidało Centrum zabezpieczeń (stan firewalla, programuantywirusowego czy aktualizacji) ale także na przykład konfiguracjęi stan kopii zapasowych. System za pośrednictwem Centrum akcjiprzypomina również, gdy są dostępne uaktualnione sterowniki donaszego sprzetu lub gdy pojawia się rozwiązanie problemu zkompatybilnością oprogramowania dotąd wysypującego się.

Ekran główny Centrum akcji

W temacie bezpieczeństwa wartowspomnieć jeszcze, że posiadacze edycji Enterprise i Ultimate będąmogli skorzystać z nowej wersji funkcji szyfrującej dyskBitLocker, której obsługa została znacznieułatwiona. System już podczas instalacji tworzy partycję owielkości 100 MB, która nie ma przypisanej żadnej litery - na niejinstalowane są pliki rozruchowe. Dzięki temu partycja systemowajest gotowa do szyfrowania praktycznie od razu, bez żadnychdodatkowych, często koniecznych w Viście zabiegów. Poza tym Windows7 wprowadza rozszerzenie szyfrowania o nazwie Bitlocker ToGo, które umożliwia zaszyfrowanie kluczy USB (i to tak, byklucze te można było odczytać na starszych wersjach Windows) anawet plików VHD. System zyskuje więc sporo funkcjonalności znanychdo tej pory jedynie z zewnętrznych programów szyfrujących - wWindows 7 bez problemu można sobie na przykład stworzyć wirtualnydysk VHD i zaszyfrować jego zawartość, a w razie potrzeby po prostupodmontować go wpisując hasło.

Szyfrowanie pendrive'a przy pomocy BitLocker to Go

MultimediaWindows 7 od razu po instalacjiwyposażony będzie w DirectX 11, choć trzeba tutajprzyznać, że biblioteki te będą dostępne również dla systemuWindows Vista. Przypomnijmy, że umieszczony w Viście DirectX 10 niebył osiągalny na Windows XP, co wywołało niemałe oburzenie wśródgraczy. W Windows 7 zintegrowana będzie także obsługa platformyWindows Advanced Rasterization Platform, któraumożliwi wykorzystanie niektórych możliwości Direct3D 10 bezposiadania wymaganego sprzętu.

Jeśli chodzi o filmy i muzykę, w Windows 7 pojawi się nowa wersjaWindows Media Player oznaczona numerem 12 z nowymwidokiem kompaktowym oraz funkcją Remote Media Experienceumożlwiającą odtwarzanie przechowywanych zdalnie multimediów zapośrednictwem Internetu (funkcja dostępna tylko w edycji HomePremium i wyższych). Aktualizacji doczekała się oczywiście równieżaplikacja Windows Media Center, która zawieramnóstwo drobnych zmian w interfejsie użytkownika (nie ma jej wedycjach Starter i Home Basic).

Windows Media Player 12 i jego nowy widok kompaktowy

Największą rewolucją jest jednakwprowadznie w Windows 7 natywnego odtwarzaniawideo w formatach MP4, MOV, 3GP, AVCHD, ADTS, M4A i WTVzakodowanego przy pomocy H.264, MPEG4-SP, ASP/DivX/Xvid, MJPEG, DV,AAC-LC, LPCM oraz AAC-HE. Innymi słowy mówiąc oznacza to, że abyodtworzyć znakomitą większość filmów nie trzeba pobieraćdodatkowych kodeków.

Po lekturze artykułu na temat nowychfunkcji w Windows 7 polecamy także zapoznanie się z artykułem Edycje systemu Windows 7w naszym vortalu opisującym poszczególeedycji systemu i szczegółowo je porównującym.