Linux 4.2: wreszcie nowy sterownik do kart AMD i ulepszona kryptografia

Z tygodniowym opóźnieniem pojawiło się finalne wydaniekolejnej, oznaczonej numerem 4.2 wersji Linuksa. Wciąż nosi nazwę kodową„Hurd durr I'ma sheep” i nic dziwnego – kto by chciał zmieniaćtak ładną nazwę? Nazwa się nie zmieniła, ale w środku sporonowości, na czele z zupełnie nowym sterownikiem grafiki AMD.

Poprawki wprowadzone przez zeszły tydzień to same drobiazgi, isam Linus przyznaje,że nie byłoby błędem wydać wersję 4.2 zgodnie z harmonogramem,ale z drugiej strony, nic też takiego się nie stało. Coraz większew rozmiarach jądro wymaga wiele staranności – od początku rokuprzybyło w Linuksie ponad 450 tys. linii kodu.

Zacznijmy od grafiki, bo to jest w tym wydaniu najbardziejinteresujące. W wersji 4.2 pojawił się nowy sterownik AMDGPU,który wspierać ma układy Tonga (Radeon R9 285) oraz późniejsze,działając obok standardowego sterownika Radeon i stanowiącpodstawę własnościowego sterownika Catalyst. Celem AMD jestdoprowadzenie do sytuacji, w której Radeony będą mogły bezproblemów działać na otwartym sterowniku, także dla tych, którzychcą sobie pograć, zaś własnościowy sterownik, działający wprzestrzeni użytkownika, byłby dla tych, którzy oczekująmaksymalnej wydajności i zawierał tylko taki kod, którego niemożna otworzyć i udostępnić ze względów licencyjnych.

Druga ważna nowość to sterownik VirtIO GPU, który otwieradrogę do udostępnienia sprzętowej akceleracji grafiki maszynomwirtualnym działającym pod kontrolą KVM i QEMU. W wersji 4.1Linuksa zadebiutowało analogiczne rozwiązanie dla hiperwizoraXen. Więcej o tym możecie poczytać na stronie projektu Virgil3D, rozwijanego przez Red Hata.

Linux 4.2 otrzymał też wsparcie dla nowych czipów Atom Broxton,wykorzystujących najnowszą zintegrowaną grafikę gen9Intela. To dobra wiadomość, gdyż pierwsze urządzenia z Broxtonami(głównie tablety) pojawić się mają już tej jesieni.

Sporo zmian zaszło w hiperwizorze KVM. Najważniejszą jestwsparcie dla System Management Mode, niezbędnego dla obsługiwaniaUEFI Secure Boot w maszynach wirtualnych, ale też wsparcie dlatechniki write combining, pozwalającej dane łączyć i przechowywaćtymczasowo w buforze, a następnie zbiorczo zapisywać, bezkonieczności przeprowadzania oddzielnych transakcji. Ma to znaczenieprzede wszystkim w zapisie do pamięci karty graficznej. Dodanorównież obsługę wielu przestrzeni adresowych, a także poprawkidla architektur ARM i s390.

Użytkowników dysków SSD zainteresują zmiany w bibliotecelibata, pozwalające lepiej Linuksowi obsługiwać mechanizm NCQTRIM, pozwalający na kolejkowanie poleceń TRIM wraz z żądaniamiI/O, a także jego wyłączanie i włączanie. Skolejkowany TRIMtrafia coraz częściej do firmware nowych dysków, ale do tej poryjego stabilność pozostaje pod znakiem zapytania, więc możliwośćwyłączenia jest tu bardzo przydatna.

Ulepszono działanie narzędzia perf na systemach z procesoramiIntela – jest ono wykorzystywane przede wszystkim do testowaniawydajności aplikacji. Lista zmian jest spora,obejmuje między innymi sterowniki sprzętowego mechanizmu śledzeniaprocesora, kontroli jakości bufora itp.), a także dodanie nowychbenchmarków i funkcji pomiarowych.

Warto wspomnieć o zmianach w warstwiekryptograficznej Linuksa. Dostaliśmy nowy interfejsprogramowania akcipher dla szyfrowania kluczem publicznym, którypozwala na przerzucenie niezbędnych obliczeń na wspierany sprzęt,jednocześnie zachowując pełną kompatybilność ze staryminterfejsem. Cierpiącym na braki entropii systemom pomoże nowygenerator jitter, który gromadzi krótkookresowe odchylenia odustalonych charakterystyk pracy procesora. Wprowadzono też kilkanowych algorytmów szyfrujących, nową implementację szyfru RSA,oraz co szczególnie ciekawe dla użytkowników androidowychsmartfonów, sprzętową akcelerację dla funkcji SHA-512 na64-bitowych procesorach ARM.

Deweloperzy Samsunga, idąc w ślad za wprowadzeniem do systemuplików ext4 natywnego wsparcia dla szyfrowania, wprowadzilicoś bardzo podobnego do swojego systemu F2FS (Flash Friendly FileSystem). Oprócz szyfrowania dodano też mechanizmy naprawcze dlazepsutych superbloków i lepszą obsługę TRIM.

Pracujący dla Red Hata deweloperzy Fedory ukończyli też pracenad wprowadzeniem do jądra mechanizmu UEFI ESRT (EFI System ResourceTable). To nietrywialna rzecz, gdyż pozwoli na łatwe aktualizowaniefirmware komputerów, wspierających specyfikację UEFI 2.5 lubpóźniejszą. Cały ten mechanizm będzie dostępny w przestrzeniużytkownika i udostępniony przez sysfs.

Nie można zapomnieć o wsparciu dla nowych urządzeńperyferyjnych. Linux 4.2 radzi sobie już z projektowaną dlaWindows 8 wieloprzyciskową myszką Logitech M560, która udaje przedsystemem kombinację myszy i klawiatury. Fani Playstation uciesząsię zaś z obsługi bezprzewodowych kontrolerów Sony MotionController i Move Navigation Controller, wykorzystywanych w tych„ruchowych” grach konsolowych. Sporo zrobiono też w kwestiiwsparciadla architektury ARM, w szczególności dla czipów Tegra, Freescalei.MX7 i Allwinner A23, oraz licznych płytek deweloperskich.

Na koniec ciekawostka. Chwilę po wydaniu Linuksa 4.2 pojawiłasię w Sieci wersja GNU Linux-Libre 4.2, pozbawiona obrzydliwości wpostaci sterowników grafiki AMDGPU i Intel i915. Czemuobrzydliwości? Otóż sterowniki te pobierająsobie binarne komponenty, kalając w ten sposób czystośćjądra. Na szczęście Free Software Foundation czuwa i oczyściłanam Linuksa z tego, co dla wolności niedobre.