Process Explorer: wymieniamy Menedżera zadań Windows na lepszy model

Ctrl+Shift+Esc to skrót klawiszowy, który z pewnością zna większość użytkowników systemu Windows. Pozwala on bowiem otworzyć Menedżera zadań, który przydaje się w razie zawieszenia któregoś z programów, lub gdy chcemy odczytać dodatkowe informacje o procesach, jak wykorzystanie pamięci czy obciążenie procesora.

Mimo wielu funkcji, narzędzie to ma wiele ograniczeń i nie pozwala, zwłaszcza bardziej zaawansowanym użytkownikom, na dokładną kontrolę nad uruchomionymi procesami. Na szczęście w łatwy sposób możemy zastąpić systemowego Menedżera bardziej rozbudowaną aplikacją – jedną z ciekawszych jest Process Explorer Jest to jedno z narzędzi pakietu Windows Sysinternals.

Okno programu

Warto zaznaczyć, że Process Explorer nie wymaga instalacji. Program uruchamiamy bezpośrednio z pliku wykonywalnego. Ułatwia to diagnostykę wielu komputerów – plik programu wystarczy umieścić na pendrivie.

[img=processexplorer(1)]

Główne okno programu może na początku trochę przytłaczać nadmiarem informacji, jednak po zapoznaniu się z najważniejszymi modułami praca z aplikacją nie powinna przysparzać problemów. Większą część okna zajmuje drzewo procesów ze szczegółowymi informacjami na temat wykorzystanych zasobów itp. Możemy oczywiście zarządzać wyświetlanymi danymi – wystarczy kliknąć prawym przyciskiem na nagłówek kolumn i wybrać polecenie Select Columns. Otwarte zostanie okno konfiguracyjne, w którym możemy zaznaczyć, jakie informacje mają być wyświetlane.

[img=processexplorer(2)]

W górnej części okna, poza dostępem do podstawowych narzędzi i menu, znajdziemy również wykresy aktywności dla procesora, pamięci RAM, dysku itd. Warto zaznaczyć, że okno Process Explorera jest domyślnie odświeżane co sekundę. Naciśnięcie spacji uruchamia pauzę. Dodatkowo, korzystając z menu View i wybierając opcję Update Speed, możemy ustawić częstotliwość odświeżania.

[img=processexplorer(8)]

Dla ułatwienia szybkiego zorientowania się w strukturze procesów, poszczególne linie są oznaczane kolorami. Nowe procesy są na przykład wyróżnianie na początku na zielono. Przechodząc do menu Options i wskazując pole Configure colors, możemy zarządzać ustawieniami kolorów.

Zarządzanie procesami

Process Explorer wyświetla drzewo procesów w strukturze hierarchicznej. Oznacza to, że powiązane ze sobą (wynikające jeden z drugiego) procesy są grupowane (np. poszczególne procesy otwartych kart w przeglądarce będą wyświetlane jako oddzielne linie, ale będą pod głównym procesem przeglądarki). Klikając na proces prawym przyciskiem, zyskujemy dostęp do najważniejszych funkcji. Wybierając Kill Process zamkniemy wybrany proces. Opcja Kill Process Tree pozwoli z kolei zamknąć wszystkie procesy w danej grupie.

[img=processexplorer(3)]

Procesy możemy również wstrzymywać (Suspend) i uruchamiać ponownie (Restart). Opcja Set Priority pozwala z kolei na ustawienie priorytetu dla wybranej linii (tym samym przypisując jej więcej zasobów komputera).

Do dokładnej analizy procesu przydaje się również widok Handle View, który uruchamiamy kombinacją klawiszy Ctrl+H. W dolnej części okna pojawia się wówczas panel ze szczegółowymi informacjami na temat powiązań danego procesu (pliki, wątki, inne procesy).

[img=processexplorer(4)]

Skaner antywirusowy

Bardzo przydatną funkcją Process Explorera jest integracje ze skanerem VirusTotal. Jest to internetowy skaner antywirusowy, który korzysta z kilkudziesięciu silników antywirusowych. Za pomocą jednego kliknięcia możemy dowiedzieć się, czy podejrzany proces jest szkodliwy dla naszego komputera.

Wystarczy kliknąć na proces prawym przyciskiem i wybrać polecenie Check VirusTotal. Podczas pierwszego uruchomienia musimy zgodzić się na warunki korzystania z serwisu. Od tej pory w oknie procesów będziemy widzieli kolumnę z wynikami skanowania. Wskazuje ona, ile skanerów oznaczyło wybrany proces jako niebezpieczny. Kliknięcie na wynik przeniesie nas na stronę internetową ze szczegółowymi informacjami.

[img=processexplorer(7)]

Process Explorer zamiast Menedżera zadań

Jeżeli Process Explorer przypadnie nam do gustu, możemy ustawić, by uruchamiał się wraz z systemem. W tym celu przechodzimy do menu Options i wybieramy Run At Logon.

Co więcej, możemy również zastąpić systemowy Menedżer zadań jego bardziej zaawansowanym odpowiednikiem. Wystarczy, że z menu Options wybierzemy opcję Replace Task Manager. Warto przed wykonaniem tego kroku zapisać plik wykonywalny Process Explorera w lokalizacji, która nie będzie już później zmieniana.

Process Explorer dostępny jest w naszej bazie oprogramowania.