Wielka liczba pierwsza...

O autorze

Kamil Cybulski

Grupa GIMPS, korzystająca z mocy obliczeniowej prywatnych komputerów, prawdopodobnie odkryła największą znaną liczbę pierwszą, bijąc swój własny rekord sprzed pół roku.

GIMPS - Wielkie Internetowe Poszukiwanie Liczb Pierwszych Mersenne'a - to internetowy projekt, którego uczestnicy uruchamiają na swoich komputerach aplikację poszukującą Liczb Mersenne'a. Liczby Mersenne´a to liczby o postaci 2n-1, gdzie n jest liczbą pierwszą, a więc taką, która dzieli się tylko przez siebie i przez 1. Nazwa Liczb Mersenne'a pochodzi od urodzonego w 1588 roku franciszkanina Marina Mersenne'a, który zaproponował badanie takich właśnie liczb jako "kandydatek" na liczby pierwsze. Choć swojej tezy nie potwierdził żadnym dowodem, miał rację: dziś liczby Mersenne´a zajmują kilka czołowych pozycji w rankingu największych liczb pierwszych.

Mniejsze liczby pierwsze mają zastosowanie w szyfrowaniu, jednak liczby-rekordzistki na dzień dzisiejszy nie mają praktycznego zastosowania i służą przede wszystkim biciu matematycznych "rekordów". Nie oznacza to jednak, że GIMPS zrzesza wyłącznie matematyków-hobbystów. Członkowie GIMPS walczą bowiem o nagrodę, jaką wyznaczyło Electronic Frontier Foundation. Organizacja przekaże 100 tys. USD dla projektu internetowego, którego uczestnicy znajdą liczbę pierwszą o długości ponad 10 mln cyfr. Jeśli taką liczbę znajdzie członek GIMPS, znaczna część ej kwoty przypadnie właśnie jemu - resztę przejmie organizacja.

Nowa liczba-rekordzistka została znaleziona 15 maja. Rekord jest wciąż nieoficjalny - testy weryfikujące mogą potrwać do czterech tygodni. Jeśli przebiegną pomyślnie, będzie to największa znana liczba pierwsza i 41-sza znana liczba pierwsza Mersenne'a. Tym samym przebije liczbę składającą się z 6,3 mln cyfr, którą w listopadzie odkrył inny członek GIMPS. Postępy projektu są coraz szybsze, gdyż do ustanowienia poprzedniego rekordu potrzebne były dwa lata. Koordynatorzy projektu przyznają jednak, że z każdym sukcesem prace nabierają większego tempa, ponieważ aplikację uruchamiają na swoich maszynach kolejni Internauci. W poszukiwaniu dotychczasowej rekordzistki wzięło udział 211 tys. komputerów należących do 60 tys. wolontariuszy. Teraz jest ich znacznie więcej.

Nie możemy w tym miejscu nie nadmienić, że również wspieraliśmy to przedsięwzięcie, nasz serwer uczestniczył aktywnie w poszukiwaniach.

Aby wziąć udział w projekcie, wystarczy pobrać bezpłatny program i uruchomić go na swoim komputerze. Program i instrukcje znajdują się na stronie www.mersenne.org/freesoft.htm