DevCon.exe — menedżer urządzeń z wiersza poleceń w Windows

Menedżer urządzeń w Windows znają zapewne wszyscy, ale nie każdy może wiedzieć, iż istnieje także wersja konsolowa. DevCon.exe (Device Console ) jest narzędziem z linii wiersza poleceń, które pozwala na zarządzenie sprzętem w okienkach od Microsoftu. Aplikacja pozwala na aktywowanie/dezaktywowanie, instalację, usuwanie i bogatą konfigurację urządzeń w Windowsie. DevCon.exe jest bardziej rozbudowany funkcjonalnie niż Menedżer urządzeń. Dodatkowo aplikacja pozwala na zarządzanie sprzętem na komputerze lokalnym, ale także na komputerze zdalnym.

DevCon -instalacja

DevCon.exe jest częścią Windows Driver Kit i można pobrać go z całym pakietem. DevCon działa już od Windows 2000, zaś najnowszą wersję WDK 10 można pobrać tutaj. Kod źródłowy DevCon został udostępniony za darmo przez Microsoft i można go znaleźć na GitHubie. Co ciekawe DevCon można znaleźć razem z aplikacjami innych producentów sprzętu (np. Lenovo dorzuca DevCon.exe wraz modułem do zarządzania energii - Energy Manager). DevCon posiada oddzielną wersją pod system 32 i 64 bitowy. Co ważne można obsługa z wiersza poleceń umożliwia pisanie zaawansowanych skryptów. Narzędzie do pracy wymaga uprawnień administracyjnych.

Narzędzie, po zainstalowaniu WDK, znajduje się w folderze:

%WindowsSdkDir%\tools\x64\devcon.exe
%WindowsSdkDir%\tools\x86\devcon.exe
%WindowsSdkDir%\tools\arm\devcon.exe

Praca z DevCon

Lista dostępnych komend w  DevCon.exe jest dość pokaźna i krótki opis każdej z nich otrzymamy po wpisaniu komendy

devcon help

classfilter          Add, delete, and reorder class filters.
classes              List all device setup classes.
disable              Disable devices.
driverfiles          List installed driver files for devices.
drivernodes          List driver nodes of devices.
enable               Enable devices.
find                 Find devices.
findall              Find devices, including those that are not currently attached.
help                 Display Devcon help.
hwids                List hardware IDs of devices.
install              Install a device manually.
listclass            List all devices in a setup class.
reboot               Reboot the local computer.
remove               Remove devices.
rescan               Scan for new hardware.
resources            List hardware resources for devices.
restart              Restart devices.
sethwid              Modify Hardware ID's of listed root-enumerated devices.
stack                List expected driver stack for devices.
status               List running status of devices.
update               Update a device manually.
updateni             Manually update a device (non interactive).
dp_add               Adds (installs) a third-party (OEM) driver package.
dp_delete            Deletes a third-party (OEM) driver package.
dp_enum              Lists the third-party (OEM) driver packages installed on machine.

Każde z wywołań funkcji DevCon może zostać poprzedzone przełącznikiem /r który oznaczą, iż w razie potrzeby zostanie zrestartowany komputer.

devcon /r disable *CDROM*  # dezaktywuje napęd 

Każde z poleceń DevCon posiada dodatkowy opis, ze szczegółami wywoływania, które można otrzymać poprzez wywołanie:

devcon help <command>

Dostęp do konfiguracji komputera zdalnego uzyskamy poprzez użycie parametru /m z nazwą zdalnej maszyny:

devcon /m:\\computer

Devcon akceptuje w zapytaniach znak specjalny *, który pozwala na wyszukanie po częściach nazwy (komputera, ID urządzenia, klasy, instancji itd.), np.:

devcon find *usb* *acpi*

Takie zapytanie zwróci urządzenia, które mają w ID usb lub acpi (użycie co najmniej dwóch elementów do wyszukiwania implikuje wyszukiwanie lub [or]).

Można również ograniczyć wyszukiwanie do klasy, poprzez podanie nazwy klasy np.:

devcon hwids =usb *root* *ven*

Spowoduje przefiltrowanie urządzeń z klasy usb, które mają w ID nazwę root lub ven.

Użycie DevCon, przykład z życia wzięty

DevCon ma wiele zastosowań i zapewne wielu z was aplikacja może przydać się w przyszłości. W moim przypadku DevCon rozwiązała problem ze starą drukarką i nowymi okienkami od Microsoftu. Otóż po aktualizacji do Windows 10 (32bit) na starszym komputerze nieśmiertelna drukarka HP 710C (na porcie równoległym) sypała błędami przy próbie drukowania. Okazało się, że sterowniki HP do sprzętu zostały całkowicie skopane, a  w systemach od Windows 8.x 64 bit nie można zupełnie używać tej drukarki! Na szczęście system był 32 bitowy i w tym wypadku błąd w sterownikach można było prosto ominąć. Otóż przed drukowaniem wystarczyło jedynie usunąć całkowicie sterowniki z portów LPT i ponownie je dodać. Czynność prosta, ale jednakże poprzez menedżer urządzeń wygajająca kilku kliknięć. Dodatkowo, osoby pracujące na co dzień z owym komputerem nie posiadały na tyle wiedzy, aby sobie z tym poradzić. Z pomocą przyszło narzędzie DevCon. Usunięcie i ponownie zainstalowanie urządzeń znajdujących się na porcie równoległym stało się niezmiernie proste. Stworzeniu odpowiedniego skryptu, uruchamianego poprzez dwukrotne kliknięcie, pozwalało na szybkie rozwiązanie problemu:

devcon remove *pnp04*  #usuwamy wszystko co znajduje się na portach równoległych
devcon rescan #skanujemy w poszukiwaniu nowego sprzętu
# (sterowniki drukarki zostaną ponowie dodane)

Bez devcon, próba obejścia problemu wymagałaby znacznie więcej wysiłku i klikania dla przeciętnego użytkownika komputera.

Kilka innych przykładów użycia DevCon

Wcześniej użyłem już poleceń hwids i find do wyszukiwania ID oraz klas urządzeń, a także rescan (do odświeżenia listy podzespołów działających na Plug and Play). Oto kilka innych zastosowań DevCon. Oczywiście to tylko mały wycinek możliwości narzędzia.

Jeśli chcemy szybo odnaleźć pliki, jakie wchodzą w skład sterownika, użyjemy polecenia drivefiles:

devcon driverfiles =media

Szczegóły pakietów sterowników odnajdziemy poprzez polecenie devcon:

devcon drivernodes =usb pci*

Status poszczególnych podzespołów uzyskamy poprzez polecenie status:

devcon status *cd*

Polecenie enable/disable aktywuje urządzenia, np:

devcon disable =printer

Wymuszenie nadpisania sterowników do urządzenia z pliku INF odbywa się poprzez komendę update (polecenie updateNI nie wyświetla powiadomień):

devcon /r update c:\windows\inf\newdvc.inf *PNP030b

DevCon - mały, darmowy i z wielkimi możliwościami

DevCon.exe pozwala na szybkie tworzenie skryptów do zarządzania sprzętem zarówno na komputerze lokalnym, ale także i na maszynie zdalnej. Zapewne szeroką gamę zastosowań znajdą tutaj nie tylko administratorzy, ale również zaawansowaniu użytkownicy, którzy w trywialny sposób ułatwią sobie konfigurację, naprawę czy szczegółową diagnozę sprzętu.