OpenOffice.org w praktyce - tworzenie prezentacji

W naszym cyklu artykułów poświęconym bezpłatnym, godnym polecenia alternatywom dla komercyjnych produktów opisaliśmy już Writera - edytor tekstów wchodzący w skład pakietu OpenOffice.org. Drugim często wykorzystywanym składnikiem pakietów biurowych jest program do tworzenia prezentacji. Musi on zapewnić użytkownikowi możliwość szybkiego przeniesienia wybranych informacji na slajdy, by dało się je w czytelny i interesujący sposób przekazać odbiorcom. By osiągnąć zamierzony efekt, autor prezentacji musi sięgnąć po tekst, tabelki, grafiki, wykresy i diagramy. Czy Impress - program do tworzenia prezentacji wchodzący w skład pakietu OpenOffice.org - pozwoli na swobodne połączenie tych wszystkich elementów w spójny, ciekawie wyglądający projekt?

Impress, podobnie jak wszystkie pozostałe składniki OpenOffice.org, jest łatwo dostępny z okna startowego pakietu - by go włączyć, wybieramy ikonę Prezentacja. Tuż po starcie wita nas ekran wyraźnie podzielony na trzy części. Część środkową zajmuje slajd, nad którym aktualnie pracujemy - to jest nasz obszar roboczy, do którego wstawiamy tekst, obrazki, tabelki, diagramy, wykresy i wszelkie inne potrzebne nam materiały. Bezpośrednio nad nim znajdują się zakładki pozwalające na tworzenie notatek oraz szybkie przełączanie rodzaju podglądu na konspekt, materiały informacyjne i sortowanie slajdów.

Lewą belkę zajmuje okno nawigacyjne - pojawiają się w nim miniatury kolejnych tworzonych przez nas slajdów, między którymi możemy się wygodnie przełączać. Z prawej zaś znajduje się przybornik dający natychmiastowy dostęp do wielu ustawień i opcji. Standardowo widzimy w tym miejscu okno pozwalające zmienić układ właśnie otwartego slajdu - może to być m.in. slajd tytułowy, lista wypunktowana, wykres, arkusz kalkulacyjny, obrazek bądź jedna z wielu kombinacji tych elementów. Ponadto klikając na tytuły pozostałych narzędzi możemy w prawej belce otworzyć gotowe projekty slajdów, utworzyć estetyczną tabelkę, dodać efekt animacji do wybranego obiektu bądź ustawić oczekiwany przez nas efekt przejścia między slajdami.

Warto w tym miejscu zauważyć, że górny pasek menu aplikacji Impress nie jest statyczny i zmienia się w zależności od tego, jaki obiekt klikniemy. Gdy edytujemy tekst, mamy dostęp do zmiany ustawień typu i wielkości czcionki, wyrównania, wcięć, pogrubienia, podkreślenia i dodania cienia pod literami. Gdy klikniemy we stawiony wcześniej obrazek, będziemy mogli go przyciąć, określić poziom przezroczystości lub ustalić poziom kolorów, kontrastu i obramowania. Dynamiczne menu bardzo ułatwia pracę i likwiduje konieczność ciągłego aktywowania dodatkowych pasków z narzędziami.

Pracę z programem Impress warto rozpocząć od ustalenia projektu prezentacji - a więc tła i układu poszczególnych elementów. Projekt możemy wybrać z menu 'Wzorce stron'. Gdyby żadne z nich nie odpowiadało naszym wymaganiom, możemy je zmodyfikować m.in. o własne tło. By je zmienić, wystarczy kliknąć prawym klawiszem na slajdzie i wybrać z menu Slajd -> Ustaw obraz tła dla slajdu.

By dodać nowy slajd do naszej prezentacji, klikamy w przycisk 'Slajd' znajdujący się w pasku menu, a następnie wybieramy jego układ w prawej belce. W naszym przykładzie będzie to lista wypunktowana i grafika, którą wstawiamy, klikając dwukrotnie na pole dla niej przeznaczone. Oczywiście nie musimy korzystać z gotowych układów - Impress pozwala nam na stworzenie pustego slajdu i wstawienie doń potrzebnych nam elementów. Warto przy tym korzystać z mechanizmu kopiuj/wklej, gdyż pozwoli nam to szybko przenieść grafikę i tekst z takich źródeł jak strony internetowe bądź różnego typu dokumenty.

Impress umożliwia także tworzenie wykresów - by wstawić je do prezentacji, wystarczy wybrać układ slajdu z wykresem bądź z menu wybrać Wstaw -> Wykres. Edycja wykresu odbywa się osobnym obszarze roboczym, które daje nam dostęp do szeregu opcji i ustawień. Jednym z ważniejszych elementów jest przycisk z obrazem tabelki - są to dane wykresu, w którym wpisujemy wartości liczbowe poszczególnych elementów oraz tworzymy legendę. Ponadto mamy do wyboru wiele rodzajów wykresów - m.in. słupkowe, kołowe, liniowe i warstwowe. Decydujemy także, czy wykres ma być płaski, czy mieć formę przestrzenną. Gdy nasz wykres jest gotowy, możemy każdy jego element zmodyfikować, klikając na niego dwukrotnie. W otwartym oknie możemy dokonywać m.in. edycji czcionki (gdy edytujemy legendę bądź opisy), dodawać efekty przezroczystości bądź wypełniać wybrane elementy kolorem.

Do naszej prezentacji możemy także dodać schematy składające się z różnych figur. Zlokalizowany na dole okna pasek rysowania pozwala na tworzenie wielu kształtów oraz wstawianie do slajdu gotowych elementów. Klikając przycisk z literą 'T' możemy w prosty sposób dodać do naszego kształtu tekst. Z kolei wybierając opcję 'Włącz perspektywę' (przedostatni przycisk w pasku rysunków) możemy przekształcić nasz kształt w obiekt 3D.

W prawej belce w zakładce 'Projekt tabelki' możemy szybko wstawić do wybranego slajdu estetyczną tabelę. Wystarczy, że wybierzemy jeden z dostępnych motywów kolorystycznych, klikniemy na niego dwukrotnie i określimy liczbę kolumn i wierszy. Gdy tabelka będzie już wstawiona, możemy ją rozciągnąć do pożądanych rozmiarów i wprowadzić do niej niezbędne poprawki. Ułatwi nam to pasek narzędzi 'Tabela' który automatycznie pojawi się na ekranie, gdy tylko zaczniemy wpisywać do komórek jakikolwiek tekst.

Jednym z końcowych elementów tworzenia prezentacji jest dodanie animacji do poszczególnych obiektów oraz wybranie efektów przejścia, dzięki którym kolejne slajdy będą przełączać się w bardziej ciekawy sposób. Do tworzenia animacji można wykorzystać znajdujący sie w prawej kolumnie panel 'Animacja niestandardowa'. By dodać animację do jakiegoś obiektu, klikamy na nim i wybieramy 'Dodaj...' w panelu animacji. Następnie wybieramy odpowiedni efekt i szybkość, z jaką ma następować - możemy także decydować o tym, czy animacja włączy się samoczynnie, czy po kliknięciu myszą. Poszczególne efekty możemy kolejkować i ustalać szczegóły związane z czasem ich występowania takie jak opóźnienie czy powtarzanie efektu.

Klikając na zakładkę 'Przejście slajdu' uzyskujemy z kolei dostęp do wielu efektów, które towarzyszą przełączaniu slajdów w czasie prezentacji. Po wybraniu odpowiedniego efektu możemy zdecydować, czy przejście jednego slajdu w kolejny nastąpi po kliknięciu myszą czy po upływie określonego przez nas czasu. Ponadto możemy określić, jak długo ma trwać animacja przejścia i czy mają jej towarzyszyć jakieś dźwięki. Z kolei kliknięcie w przycisk 'Zastosuj dla wszystkich slajdów' przypisze wybrany efekt wszystkim slajdom w prezentacji

Impress standardowo zapisuje prezentacje w formacie OpenDocument (.odp) - jest to uznany standard obsługiwany również przez pakiet biurowy Microsoft Office 2007 (z Service Packiem 2), a także przez Office 2010 i na potrzeby późniejszej edycji warto z niego korzystać. Ponadto możemy zapisać naszą prezentację w formacie zgodnym ze wcześniejszymi wersjami programu PowerPoint (edycja XP, 2000 oraz 97), który nie radzi sobie z obsługą plików ODP.

Jeżeli chcemy naszą prezentację oddać do druku bądź opublikować w Sieci, warto zapisać ją w formacie PDF, który jest obsługiwany przez szeroką gamę dostępnych za darmo czytników (m.in. popularny Adobe Reader lub często używany zamiennie Foxit Reader). By zapisać prezentację do pliku PDF, wystarczy z menu wybrać Plik -> Eksportuj jako PDF... i kliknąć przycisk 'Exportuj'. Dzięki temu zabiegowi zyskamy pewność, że odbiorcy naszej prezentacji zobaczą w niej to samo, co my widzimy w programie Impress.

W artykule pokazaliśmy, jak z pomocą Impressa można z powodzeniem stworzyć prezentację wypełnioną tekstem, zdjęciami, tabelkami, schematami i wykresami oraz dodać do niej animacje i efekty przejść między slajdami. Tak przygotowane dzieło możemy z powodzeniem wykorzystać m.in. w czasie konferencji, szkolenia bądź prezentacji w firmie. By dodać naszemu pokazowi profesjonalizmu, możemy wykorzystać bezprzewodowy prezenter, który pozwoli nam na przełączanie slajdów bez potrzeby podchodzenia do komputera.

Trzeba jednak zauważyć, że Impress jest programem skierowanym głównie do użytkowników domowych. Na tle swoich komercyjnych odpowiedników wypada całkiem nieźle, jednak brakuje mu bogatej kolekcji projektów prezentacji, przejrzystego interfejsu użytkownika czy ciekawych efektów specjalnych do edycji grafiki. Jeżeli zależy nam na wygodzie obsługi a dodatkowo możliwości Impressa zaczną być dla nas niewystarczające, warto rozejrzeć się za jakimś komercyjnym odpowiednikiem.