Metody i sposoby monitorowania zagrożeń IT

Monitoring zagrożeń IT stanowi ochronę zarówno przed działalnością cyberprzestępców, skutkami nieświadomości lub roztargnienia pracowników, jak i najzwyklejszymi w świecie awariami technicznymi. Jakie są najważniejsze metody i sposoby na realizację takiego monitoringu?

Kompleksowy monitoring zagrożeń IT pozwala na szybkie wykrywanie i lokalizowanie problemów, a w następstwie: usuwanie ich źródeł lub minimalizację skutków. Właściwie skonfigurowany i wdrożony system zapewnia niezawodność infrastruktury IT, co powinno być podstawą dla każdej firmy, niezależnie od jej rozmiaru.

Monitoring zagrożeń IT może być definiowany bardzo szeroko. W skrócie jednak należy przyjąć, że jest to zbiór narzędzi i procesów, których zadaniem jest obserwowanie w czasie rzeczywistym tego, jak funkcjonuje informatyczna infrastruktura w firmie. Pozwala to na błyskawiczne wykrywanie problemów związanych z integralnością systemów lub naruszeniem danych, co z kolei umożliwia szybkie podjęcie działań, które albo zawczasu wyeliminują problem, albo zminimalizują jego skutki.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Monitoring zagrożeń IT może obejmować całą infrastrukturę lub tylko jej wybrane elementy:

• urządzenia sieciowe (pod kątem statusów portów, obciążenia urządzeń czy anomalii w przepływie ruchu),
• serwery i komputery (pod kątem obciążenia zasobów i ewentualnych problemów z działaniem poszczególnych komponentów i systemu operacyjnego),
• aplikacje i usługi (pod kątem legalności czy kompatybilności z protokołami),
• procesy i procedury (pod kątem ich zgodności z prawem czy optymalności).

Monitoring zagrożeń IT można podzielić na dwie podstawowe kategorie:

• monitoring proaktywny polega na ciągłym gromadzeniu danych, analizowaniu ich, a następnie prognozowaniu na ich podstawie potencjalnych zagrożeń,
• monitoring reaktywny polega na szybkim wykrywaniu i identyfikowaniu zagrożeń, awarii lub naruszeń, ze wskazaniem ich źródła.

Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, by korzystać w firmie z obu typów monitoringu – takie połączenie jest wręcz najlepszym sposobem na skuteczną ochronę.

Dodajmy w tym miejscu jeszcze, że do podstawowych sposobów na monitoring IT należy korzystanie z następujących narzędzi:

• SIEM (Security Information and Event Magement), czyli system gromadzący i normalizujący dane, takie jak logi systemowe, a następnie analizujący je pod kątem bezpieczeństwa,
• narzędzia do obserwacji i analizy zagrożeń w sieci,
• narzędzia do analizy potencjalnie złośliwego kodu (w tym tzw. piaskownice – sandbox),
• narzędzia do porównywania danych z informacjami zawartymi w bazach zagrożeń,
• skanery podatności i inne narzędzia skanujące.

Specjalistyczne narzędzia do monitoringu systemów informatycznych rejestrują każdą aktywność, do jakiej dochodzi wewnątrz firmowej infrastruktury. Następnie poddają ją analizie pod kątem zgodności z polityką bezpieczeństwa lub ewentualnymi anomaliami. Każde "niepasujące" działanie jest zgłaszane do administratora – może bowiem oznaczać próbę kradzieży danych, wyniesienia informacji poza system lub wtargnięcia do systemu przez osoby nieuprawnione.

Najlepszym sposobem na monitoring IT jest więc korzystanie z takich specjalistycznych narzędzi. Oferują one takie funkcje jak rejestrowanie aktywności i przechwytywanie metadanych, podgląd sesji na żywo, filtrowanie i analizowanie zdarzeń czy też sporządzanie szczegółowych raportów. Niektóre rozwiązania idą także dalej, oferując na przykład możliwość natychmiastowego blokowania danego urządzenia lub użytkownika.

Monitoring bezpieczeństwa IT najlepiej jest powierzyć odrębnemu zespołowi. To właśnie Security Operations Center, w skrócie: SOC. Jego zadaniem jest obserwowanie i analizowanie danych oraz raportowanie o zdarzeniach i reagowanie na nie. Przeszkolony team złożony ze specjalistów ds. cyberbezpieczeństwa stanowi gwarancję tego, że monitoring będzie działał jak należy i spełniał swoje zadanie.

Nieustanne monitorowanie informatycznej infrastruktury w firmie pozwala skuteczniej walczyć z cyberprzestępcami i mówiąc krótko: trzymać rękę na pulsie. Efektywnie wdrożone rozwiązania zapewniają błyskawiczną informację o ewentualnym zagrożeniu (standardem są na przykład działające w czasie rzeczywistym systemy powiadomień za pomocą wiadomości SMS lub e-mail). Szybkie uzyskanie informacji pozwala zaś na szybkie podjęcie reakcji i pokrzyżowanie planów agresora. W ten sam sposób można uchronić się przed awariami.

Monitoring o szerokim zakresie (obejmujący też służbowe komputery pracowników) pozwala efektywnie identyfikować najsłabsze ogniwa firmowego systemu bezpieczeństwa. To szansa na większą ochronę, ale też na wzrost wydajności personelu. Jedno słowo: optymalizacja. Nie bez znaczenia jest też fakt, że udaremnianie cyberataków pozwala uniknąć przestojów, które mogłyby powodować realne straty finansowe i wizerunkowe.

Monitoring spełnia podobne założenia co audyty bezpieczeństwa IT. Jedno i drugie ma za zadanie identyfikować potencjalne (lub realne) zagrożenia, co skutkować ma możliwie wczesną eliminacją problemów. Audyty są szerzej zakrojone, ale odbywają się w dużych odstępach czasowych (nawet w firmach, które przywiązują do tego wyjątkowo dużą wagę, mówimy o audytach co pół roku, ewentualnie co kwartał).

Między jednym a drugim audytem może jednak pojawić się nowe zagrożenie. Monitoring bezpieczeństwa pozwala szybko je zidentyfikować i zlokalizować. Dlatego właśnie stanowi dobre uzupełnienie audytów i wraz z nimi umożliwia solidne zadbanie o bezpieczeństwo firmowej infrastruktury informatycznej oraz odpowiednią ochronę danych.