Windows 8.1 już na emeryturze – macie pięć lat, by się z nim pożegnać

Wczoraj po raz ostatni w swojej historii Windows 8.1 otrzymał odMicrosoftu funkcjonalne uaktualnienia. System operacyjny, którynigdy nie zdołał podbić rynku i właściwie używany jest tylkoprzez tych, którzy go dostali wraz z komputerem, odchodzi właśniena pięcioletnią emeryturę. Będzie przez ten czas otrzymywałwyłącznie łatki bezpieczeństwa, a potem zostanie skazany nastarczą samotność w świecie coraz doskonalszego malware. Niewydaje się, by miało to jakieś znaczące konsekwencje dlaInternetu – z Windowsa 8.1 dziś korzystać ma około 9%użytkowników na świecie, dalsze 2% korzysta już z niewspieranegoWindowsa 8.

Windows 8.1 jest niczym innym, jak dużą aktualizacją systemuWindows 8. Publicznie udostępniony został w październiku2013 roku, niespełna rok po wydaniu „ósemki” – systemu,którego użytkownicy nie chcieli jeszcze bardziej niż Visty. Statustej aktualizacji był jednak specyficzny: w przeciwieństwie doService Packów dla poprzednich wydań systemów Microsoftu, Windows8.1 nie był dostępny przez Windows Update, lecz wymagał pozyskanianowego nośnika instalacyjnego z Windows Store – i przeprowadzeniaza jego pomocą uaktualnienia systemu. Mimo ogromnej liczby nowościi poprawek, podobnie jak Service Packi był jednak dostępny zadarmo. Co więcej, Microsoft uczynił z jego instalacji warunekdalszego wsparcia dla użytkowników Windowsa 8. W styczniu 2016 rokuoficjalnie zakończyło się bowiem wsparcie dla nie uaktualnionychinstalacji tego systemu.

Nowy stary system Microsoftowi nawet się udał – przynajmniej zperspektywy narzekań, szyderstw a nawet gniewu, jakie wywołałzrywający z tradycyjnym interfejsem „okienek” Windows 8.Najważniejszy był oczywiście powrót przycisku Start na pasekzadań, który jednak nie otwierał normalnego menu Start leczulepszoną wersję ekranu startowego. Było to odejście odniedorzecznej dla większości użytkowników koncepcjiprzekształcenia pulpitu z głównego interfejsu użytkownika waplikację.

Do tego doszły lepsza integracja z chmurą One Drive, ładniejszyekran blokady z wyświetlaniem kolekcji zdjęć w tle, dodatkoweaplikacje systemowe, zunifikowany system wyszukiwania napędzanyBingiem, nowy Internet Explorer 11, zapewniający wsparcie dlaprotokołu mutipleksowania połączeń sieciowych SPDY i technologiiwebowej grafiki 3D WebGL. Pojawiło się też wsparcie dla nowychtechnologii sieciowych i dyskowych – użytkownicy Windowsa 8.1mogli korzystać z systemu plików ReFS (usuniętego niedawno ze„zwykłego” Windowsa 10), szybkich dysków półprzewodnikowychNVMe, tetheringu Wi-Fi, połączeń Wi-Fi Direct oraz bezprzewodowegostreamingu Miracast.

Wtedy też położono podwaliny pod to, co dziś znamy jakoUniversal Windows Platform, aplikacje uniwersalne, pisane już nie naAPI win32, lecz zupełnie nową platformę Microsoftu dla aplikacji,które działać miały zarówno na PC, jak i konsolach Xbox One orazurządzeniach z mobilnym Windowsem. Na tamtym etapie mówiono jednaktylko o łatwiejszej przenośności kodu między urządzeniami isynchronizacji danych między instancjami aplikacjami uruchomionymina różnego typu sprzęcie.

Dalsze odchodzenie od fundamentalnych założeń interfejsuMetro/Modern UI dało się zauważyć w uaktulnieniu dużejaktualizacji, znanym jako Windows8.1 Update 1 z kwietnia 2014 roku. Wtedy to Microsoft ostateczniepożegnał się z wyświetlanieniem ekranu kafelków na dzień dobry,przynajmniej na normalnych pecetach z myszką i klawiaturą – natakim sprzęcie pojawiał się po starcie systemu normalny pulpit. Dotego ekran startowy (wciąż nie chciano użytkownikom oddaćnormalnego menu Start) pozwolił na wykorzystanie menu kontekstowegodo manipulowania kafelkami zamiast dotychczasowego paskanarzędziowego. Wróciły także normalne wyświetlarki zdjęć iwideo – Windows Photo Viewer i Windows Media Player, zastępującużywane w Windows 8 aplikacje w stylu metro.

Windows 8.1 był też pierwszym systemem Microsoftu, w którym takotwarcie firma z Redmond zaczęła się dopominać o daneużytkowników. Utrudniono zakładanie kont lokalnych niepowiązanychz kontem Microsoftu i ustawiono domyślne przesyłanie wyszukiwań iinnych informacji na serwery firmy z Redmond – a jednocześnie niezaoferowano jeszcze łatwego w użyciu interfejsu, pozwalającegotakie naruszenia prywatności wyłączyć.

Finalnie należy przypomnieć o debiucie w tej wersji nowychmechanizmów bezpieczeństwa – przezroczystego dla użytkownikaszyfrowania urządzenia z wykorzystaniem BitLockera (z kluczemodzyskiwania danych przechowywanym na koncie Microsoftu) i czipukryptograficznego Trusted Platform Module. Dodano też możliwośćlogowania się i uwierzytelniania się do Windows Store i jegoaplikacji za pomocą odcisku palca.

Windows 8.1 nigdy nie był dla Microsoftu niczym innym, jaksystemem przejściowym między ogromnie popularnym Windowsem 7, awielkim skokiem w połączoną, dynamiczną przyszłośćSystemu-jako-Usługi, czyli Windowsa 10. Nikt specjalnie nieaktualizował Windowsa 7 do 8/8.1, nie było po prostu takiejpotrzeby, zakres wspieranego oprogramowania był identyczny. Ba,wiele organizacji mających takie uprawnienia licencyjne, wręczcofało wersję systemu, zamieniając „ósemkę” w Windows 7. Nicwięc dziwnego, że rynku system nie podbił – u szczytu swojejpopularności, w czerwcu 2015 roku, z Windowsa 8.1 korzystałojedynie 13% internautów.

Zakończenie podstawowego okresu wsparcia dla Windowsa 8.1oznacza, że dostaniemy na ten system już tylko łatki związane zbezpieczeństwem. Nie będzie żadnych poprawek dla wydajności czykompatybilności, żadnych nowych funkcji. Poza swoim działembezpieczeństwa, firma z Redmond może spokojnie zapomnieć oprzeszłości i skupić się na tym co najważniejsze, czyli usłudzeznanej jako Windows 10.