Zabezpieczenia kart SIM nic nie warte, ich największy producent padł ofiarą cyberataku USA i Wielkiej Brytanii

Te wszystkie szpiegowskie historie z NSA w roli głównej, o jakichsłyszymy od czasu ujawnienia przez Edwarda Snowdena aferypodsłuchowej PRISM, trochę nas już znieczuliły. Pogodziliśmy się ztym, że pracownicy tej agencji nie tylko dobrze się bawią podczaspolowania na terrorystów w World of Warcraft, ale też robią zakrojonena wielką skalę operacje, takie jak choćby infekowanie złośliwymkodem firmware twardych dysków. A jednak nawet na tym tle osiągnięciezespołu agentów amerykańskich i brytyjskich (z siostrzanej dla NSAagencji GCHQ) robi wrażenie. Serwis The Intercept ujawnił, żedziałający pod nazwą Mobile Handset Exploitation Team (MHET) zespółzdołał wykraść ogromną liczbę kluczy szyfrujących do kart SIM zholenderskiej firmy Gemalto, będącej największym na świecie ichproducentem.

Gemalto rocznie produkuje ok. 2 miliardów kart SIM, z którychkorzysta około 450 operatorów telekomunikacyjnych na całym świecie.Motto firmy brzmi Security to be Free. Niestety,chyba niewiele ma ono wspólnego dziś z rzeczywistością. Obezpieczeństwie w obecnej sytuacji trudno mówić, a jego brak sprawił,że niejeden człowiek mógł utracić wolność. W końcu karty SIM służądziś m.in. do przechowywania kluczy służących do szyfrowaniakomunikacji głosowej, tekstowej i internetowej między abonentem asiecią operatora.

Serwisowi The Intercept udało sięuzyskać tajny dokument brytyjskiej agencji GCHQ, przedstawiającyoperację, dzięki której te wszystkie klucze szyfrujące znalazły się wrękach agentów MHET. Zanim przejdziemy do szczegółów samej operacji,wyjaśnijmy znaczenie tych kluczy. Obecnie każda karta SIM zawiera wswoim czipie osadzony unikatowy 128-bitowy klucz o nazwie Ki.Do klucza tego nie można uzyskać dostępu przez normalny interfejskarty. Zamiast tego karta zapewnia funkcję pozwalającą na podpisanienim danych przekazywanych przez telefon do karty. Podczas logowaniado sieci komórkowej przeprowadzana jest procedura powitalna (tzw.handshake), mająca z grubsza celu porównanie Kikarty SIM z Kiposiadanym przez operatora. Jeśli wyliczone na podstawie obu kluczyodpowiedzi są zgodne, telefon otrzymuje dostęp do sieci, akomunikacja zostaje zaszyfrowana wyliczonym z nich kluczem Kc.Jeśli napastnik posiada taki klucz szyfrujący, to korzystając zfałszywej stacji bazowej może podsłuchiwać komunikację ofiary wczasie rzeczywistym.

Amerykańscy i brytyjscy agenci, by uzyskać dostęp do kluczy zkart, posunęli się do działań, które wykonane przez zwykłychobywateli byłyby powodem do powiadomienia prokuratury. Nie włamanosię co prawda do samej fabryki, ale przeprowadzono włamanie dokorporacyjnej sieci Gemalto. W większości wypadków producent, zamiastkorzystać z kurierów, wysyłał bowiem telekomom klucze Ki przez Internet, zwykłym e-mailem czy po FTP. Jak jednakdostać się do dobrze zabezpieczonej sieci? Wykorzystano słynnyXKEYSCORE agencji NSA, biorąc na celownik kluczowych pracowników, nietylko Gemalto ale i telekomów oraz producentów sprzętutelekomunikacyjnego. Ofiarami padli także Polacy – sporezainteresowanie wywołała m.in. fabryka Gemalto w Tczewie, w której od2001 roku produkuje się karty SIM.

Narzędzie NSA, pozwalające na zaawansowaną analizę pakietów IP,potrafiące nawet odtworzyć pełną sesję aktywności sieciowej międzydowolnymi dwoma adresami, zapewniło dostęp do ich poczty i kont naFacebooku. Ich skrzynki okazały się prawdziwą kopalnią interesującychdanych. Co ciekawe, w wielu wypadkach sygnałem, że natrafiono na cościekawego, było samo wykorzystanie szyfrowania przez ofiary, lubkorzystanie z technicznego słownictwa w treści wiadomości. Topodejście okazało się bardzo owocne, w ciągu kilku miesięcy udało sięzestawić w pełni zautomatyzowany proces, dzięki któremu wykradzionomiliony kluczy, używanych przez operatorów w takich krajach jak Iran,Afganistan, Jemen, Indie, Irlandia, Serbia, Somalia, Islandia czyTadżykistan. Podobne operacje przeprowadzone zostały następnieprzeciwko konkurentowi Gemalto, niemieckiej firmie Giesecke undDevrient.

Ujawnienie tych rewelacji sprawiło, że w samym Gemaltoprzeprowadzono wewnętrzny audyt bezpieczeństwa. Wiceprezes firmy PaulBeverly zapewnił, że podjęto wszystkie kroki, by zrozumieć, co sięfaktycznie stało, zabezpieczyć się na przyszłość przed takimi atakamii chronić telekomy, którym Gemalto służy od wielu lat. Rząd Holandiinie wydał żadnego oficjalnego komunikatu. Widać, że sytuacja dlasojuszników Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych jest kłopotliwa.Holenderska europarlamentarzystka Sophie in’t Veld mówiotwarcie – władze tych krajów przeprowadzają na ogromną skalęnielegalne operacje. Gdyby robił to zwykły cywil, skończyłby zwyrokiem trzydziestu lat więzienia. Agencjom wywiadowczym nikt jednaknic nie zrobi, robią co chcą, niczym kowboje na Dzikim Zachodzie.

Sami napastnicy, mimo dokonanych cyberprzestępstw, mogą czuć siębezpiecznie. Brytyjskie GHCQ, choć odmówiło komentarza w tej sprawie(nie komentujemy operacji wywiadowczych), to zapewniło, że wszystkieprowadzone operacje wywiadowcze odbywają się w zgodzie z prawem i sąpoddane odpowiedniemu nadzorowi. Co więcej, przechwytywanieinformacji ma być według Brytyjczyków w pełni zgodne z EuropejskąKonwencją Praw Człowieka. NSA jak zwykle nie powiedziało niczego.

Artykuł The Great Sim Heist możecie w całości przeczytać nastronachThe Intercept.