8K czy 4K? Konsumenci nie zauważyli różnicy w jakości
Przejście z rozdzielczości SD (480p) do Full HD, czyli 1080p to różnica sześciokrotnie większej liczby pikseli, z której złożony jest obraz. 4K Ultra HD daje z kolei nam czterokrotność Full HD (ponad 8 milionów pikseli).
Pod warunkiem zachowania odpowiedniej odległości, zmiany te powinny stać się widoczne gołym okiem. Przeskoczmy jednak do roku 2020, kiedy to małymi krokami na salony chcą się przebić telewizory 8K Ultra HD. Ich rozdzielczość podbija 4K czterokrotnie. Jeśli wierzyć najnowszemu badaniu, które wspierali m.in. Warner Bros., Pixar, Amazon, LG i Amerykańskie Stowarzyszenie Operatorów Filmowych, możemy mieć do czynienia z prawem malejących korzyści.
8K – czy warto sięgać? Badanie wykazało, że różnica jest mało zauważalna
W badaniu wzięło udział 139 widzów, którzy przyglądali się różnym materiałom w rozdzielczości 4K i 8K przez trzy dni. Większość osób biorących udział w eksperymencie miało normalne widzenie 20/20 lub odznaczało się jeszcze lepszym wzrokiem. 39 procent badanych miało wzrok poniżej przeciętnego, ale jedynie w stopniu marginalnym.
Metodologia była następująca – pięciu badanych przyglądało się przez pół godziny obrazowi z odległości 1,52 metra, podczas gdy jednocześnie trzech z nich oglądało go będąc oddalonym o 2,73 m. Do testów użyto 88-calowego telewizora LG Z9 OLED o rozdzielczości 8K. Badani mieli wyrazić swoje preferencje względem klipów w wersji A i B, posługując się ocenami takimi, jak "znacznie lepszy", "lepszy", "nieznacznie lepszy", "taki sam" w odniesieniu do klipu, który uznawali za bardziej atrakcyjny wizualnie.
Materiał, który został wyświetlony, oprócz wersji 4K, był specjalnie przygotowany pod natywne 8K, ale spreparowany w taki sposób, by nie odbywały się żadne przeskoki w zmianie rozdzielczości na ekranie. Użyto m.in. fragmentów filmu Dunkierka skonwertowanych z oryginalnej taśmy 70mm (o rozdzielczości około 12K), a także specjalnie wyrenderowanych do 8K segmentów z animacji Merida Waleczna i Dawno temu w trawie.
Eksperyment był tzw. podwójnym ślepym testem, w którym w jednej serii wyświetlano najpierw dwie różne sceny w 4K i 8K w losowo przypisanym ciągu A-B-A-B, a za trzecim razem wyświetlano kolejną scenę, ale tylko w wersji 4K, ale nadal opatrzoną etykietkami A i B. Następnie w ruch poszły kolejne materiały, w takich samych seriach, a łącznie widzowie oglądali ich 21 w przeciągu 30 minut.
Ludzie nie potrafią dostrzec różnicy i po prostu zgadują
Ogólny wniosek badanych był taki, że rozdzielczość 8K była oceniona przeważnie jako jedynie "nieznacznie lepsza", aczkolwiek niewiele mniej z odpowiedzi skłaniało się ku opcji "bez różnicy". Zaskakująco spora część widzów opowiedziała się za tym, że wersje w 4K były dla nich wizualnie lepsze od tych z 8K. Może to z drugiej strony świadczyć o tym, jak dobre algorytmy są zawarte w najnowszych telewizorach 8K, takich jak LG OLED Z9.
Patrząc na wyniki eksperymentu, współautor badania i kierownik działu technologii w Warner Bros., Michael Zink był zdania, że wiele osób nie jest w stanie odróżnić rozdzielczości 4K od 8K, więc po prostu "strzelają".
Czy jest za wcześnie na 8K?
Wyniki tego badania mogą niekoniecznie sprzyjać producentom telewizorów, którzy chcieliby upowszechnić już swoje odbiorniki 8K. Szczególnie duże nadzieje pokłada w tym roku Samsung, który planuje wydać szereg nowych telewizorów QLED o tej rozdzielczości, a LG również chciałoby sprzedawać więcej telewizorów większego formatu, w tym także 8K.
Na pewno formatowi 8K Ultra HD nie pomaga względny brak zawartości. Możemy ją w zasadzie znaleźć jedynie na YouTube i Vimeo. Platforma Rakuten TV miała plany wprowadzić treści w 8K, ale jeszcze do tego nie doszło. W Japonii od grudnia 2018 dostępny jest kanał BS8K, a włoskie RAI TV planuje rozpocząć nadawanie treści 8K pod koniec maja 2020. Okazjonalnie NASA przeprowadzała transmisje w tej rozdzielczości. To wszystko jednak jest kropla w morzu wobec tego, co potrzeba zrobić, aby 8K weszło do tzw. mainstreamu.
Zresztą wystarczy popatrzeć na telewizję, dla której nadal 1080i nie zawsze jest standardem, a także rynek nośników z filmami, wśród których króluje DVD (480p w NTSC, 576p w PAL). Pełne opracowanie wraz ze szczegółowymi danymi można przeczytać pod tym adresem.