@marcinw2
Blog (92)
Komentarze (104)
Recenzje (0)

Szyfrowanie systemu przy instalacji Ubuntu (własny podział partycji; bez czyszczenia dysku)

@marcinw2Szyfrowanie systemu przy instalacji Ubuntu (własny podział partycji; bez czyszczenia dysku)06.01.2020 00:38

Standardowy instalator Ubuntu pozwala na szyfrowanie partycji jedynie wtedy, gdy zdecydujemy się na wyczyszczenie całego dysku.

Przeglądałem na szybko Internet i znalazłem taki oto poradnik https://help.ubuntu.com/community/Full_Disk_Encryption_Howto_2019, który mówi o używaniu czegoś, co nazywa się LUKS (Linux Unified Key Setup).

Zacząłem przeglądać uwagi tam podane i zdecydowałem się przygotować krótki wyciąg dla dysku używanego z UEFI - czystego / z zainstalowanym już Windows.

Nie zajmę się tutaj takimi kwestiami jak siła szyfrowania albo zmiana rozmiaru partycji, tylko konkretnymi najprostszymi wymaganymi krokami.

Co jest potrzebne?

Partycja UEFI (jest już założona na dysku, jeśli mamy Windows) + szyfrowana partycja systemowa na Linuxa (najczęściej ext4) zawierająca klucz do odszyfrowania tejże partycji + partycja LUKS powiązana ze wspomnianą partycją szyfrowaną (można się przez nią odwoływać do odszyfrowanej partycji systemowej po podaniu hasła).

W skrócie - po starcie komputera odpowiednio skonfigurowany GRUB z partycji UEFI po podaniu hasła dostaje się do klucza na partycji systemowej i odblokowywuje dostęp do niej z poziomu LUKS.

Przykładowy podział partycji został pokazany na rysunku:

Elementem odszyfrowanym jest partycja UEFI (Partition 1), reszta (Partition 2) pozostaje zaszyfrowana.

Dysk instalacyjny

Przygotowywujemy nośnik instalacyjny z Ubuntu (np. pobieramy plik ISO i zapisujemy go na karcie pamięci / pendrive z użyciem Rufusa), następnie startujemy z niego komputer (w menu startowym wybieramy "Try Ubuntu without installing", następnie "Try Ubuntu").

Przygotowanie partycji

W uruchomionym środowisku możemy posługiwać się np. terminalem albo narzędziem GParted albo Gnome Disc Utility ("disks" z listy aplikacji).

W moim przypadku używany został dysk NVME dostępny jako urządzenie /dev/nvme0n1. Był on wcześniej wyczyszczony funkcją Secure Erase i pierwszym krokiem okazało się założenie tabeli partycji typu gpt.

Następnie (o ile jej nie mamy) tworzymy nową partycję dla UEFI z systemem FAT - w moim wypadku wielkości ok. 100 MB.

Następnie w analogiczny sposób tworzymy sobie partycję dla systemu - będzie niesformatowana (File system "unformatted"), żeby oszczędzić ilość zapisów na dysku.

Po tych operacjach Gnome Disks Utility będzie pokazywać dwie partycje:

Kolejnym krokiem jest dodanie informacji, że partycja 1 jest związana z UEFI - otwieramy terminal i wykonujemy komendę:

sgdisk --typecode=1:ef00 /dev/nvme0n1

gdzie /dev/nvme0n1 to nazwa naszego urządzenia, a 1 po typecode to numer partycji.

Następnie dodajemy partycję LUKS powiązaną z partycją 2:

# sudo cryptsetup luksFormat --type=luks1 /dev/nvme0n1p2

WARNING!
========
This will overwrite data on /dev/nvme0n1 irrevocably.

Are you sure? (Type uppercase yes): YES
Enter passphrase for /dev/nvme0n1: 
Verify passphrase:

gdzie /dev/nvme0n1p2 to połączenie nazwy urządzenia, litery "p" i numeru partycji.

Kolejnym krokiem jest podanie hasła do zaszyfrowanej partycji i jej otwarcie:

# sudo cryptsetup open /dev/nvme0n1p1 main
Enter passphrase for /dev/nvme0n1:

Partycja powinna być obecnie dostępna w formie odszyfrowanej jako /dev/mapper/main.

Powinniśmy ją sformatować:

# sudo mkfs.ext4 /dev/mapper/main
mke2fs 1.44.6 (5-Mar-2019)
Creating filesystem with 496096 4k blocks and 89056 inodes
...

Możemy też sformatować partycję UEFI:

# sudo mkfs.vfat /dev/nvme0n1p1
mkfs.fat 4.1 (2017-01-24)

Instalacja Ubuntu Na pulpicie mamy ikonkę "Install Ubuntu" - klikamy na nią i rozpoczynamy instalację systemu.

Na ekranie "Installation type" wybieramy "Something else"

System powinien zostać zainstalowany na partycji /dev/mapper/main (ustawiamy tam mount point "/")

Po podaniu danych na kolejnych ekranach takich jak nazwa użytkownika systemu i hasła przez końcem instalacji należy dodać do pliku /target/etc/default/grub linijkę "GRUB_ENABLE_CRYPTODISK=y" (można np. użyć komendy "sudo nano /target/etc/default/grub").

Po instalacji systemu pozostajemy w środowisku (wybieramy "Continue Testing").

Ustawienie GRUB

Z terminala wydajemy serię komend: 

ubuntu@ubuntu:/target$ sudo su
root@ubuntu:/target# for n in proc sys dev etc/resolv.conf; do mount --rbind /$n /target/$n; done
root@ubuntu:/target# chroot /target
root@ubuntu:/# mount -a
root@ubuntu:/# echo "KEYFILE_PATTERN=/etc/luks/*.keyfile" >> /etc/cryptsetup-initramfs/conf-hook 
root@ubuntu:/# echo "UMASK=0077" >> /etc/initramfs-tools/initramfs.conf 
root@ubuntu:/# mkdir /etc/luks
root@ubuntu:/# dd if=/dev/urandom of=/etc/luks/boot_os.keyfile bs=4096 count=1
1+0 records in u=rx,go-rwx /etc/luks
1+0 records out
4096 bytes (4.1 kB, 4.0 KiB) copied, 0.0002368 s, 17.3 MB/s
root@ubuntu:/# chmod u=rx,go-rwx /etc/luks
root@ubuntu:/# chmod u=r,go-rwx /etc/luks/boot_os.keyfile
root@ubuntu:/# cryptsetup luksAddKey /dev/nvme0n1p2 /etc/luks/boot_os.keyfile
Enter any existing passphrase: 
root@ubuntu:/# echo "main UUID=$(blkid -s UUID -o value /dev/nvme0n1p2) /etc/luks/boot_os.keyfile luks,discard" >> /etc/crypttab
root@ubuntu:/# update-initramfs -u -k all
update-initramfs: Generating /boot/initrd.img-5.3.0-18-generic

W katalogu /target mamy zamontowaną partycję z naszym zainstalowanym systemem, montujemy tam wszystkie partycje i tworzymy środowisko mające w /target katalog główny, na którym następnie operujemy:

  1. zmieniamy pliki /etc/cryptsetup-initramfs/conf-hook i /etc/initramfs-tools/initramfs.conf
  2. tworzymy katalog /etc/luks z plikiem boot_os.keyfile
  3. ustawiamy prawa dostępu do katalogu i pliku z poprzedniego punktu
  4. dodajemy klucz szyfrujący do partycji do pliku boot_os.keyfile
  5. dodajemy informację o zaszyfrowanej partycji do /etc/crypttab
  6. generujemy pliki do /boot

Po restarcie powinniśmy zostać poproszeni o hasło do partycji i po dłuższej chwili zobaczymy ekran logowania Linuksa.

Podsumowanie

Na pewno nie jest to bardzo trudne, ale również w 2020 oczekiwałbym czegoś znacznie bardziej cywilizowanego. Szkoda, że VeraCrypt tego nie potrafi zrobić.

Innym problemem jest to, że podana konfiguracja nie działa z SecureBoot i jest to najprawdopodobniej związane z błędem https://bugs.launchpad.net/ubuntu/+source/grub2/+bug/1401532

© dobreprogramy·Redakcja·Regulamin·Polityka prywatności·Reklama·Kontakt
Szanowna Użytkowniczko! Szanowny Użytkowniku!
×
Aby dalej móc dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne i udostępniać coraz lepsze usługi, potrzebujemy zgody na dopasowanie treści marketingowych do Twojego zachowania. Twoje dane są u nas bezpieczne, a zgodę możesz wycofać w każdej chwili na podstronie polityka prywatności.

Kliknij "PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub na symbol "X" w górnym rogu tej planszy, jeżeli zgadzasz się na przetwarzanie przez Wirtualną Polskę i naszych Zaufanych Partnerów Twoich danych osobowych, zbieranych w ramach korzystania przez Ciebie z usług, portali i serwisów internetowych Wirtualnej Polski (w tym danych zapisywanych w plikach cookies) w celach marketingowych realizowanych na zlecenie naszych Zaufanych Partnerów. Jeśli nie zgadzasz się na przetwarzanie Twoich danych osobowych skorzystaj z ustawień w polityce prywatności. Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać zmieniając ustawienia w polityce prywatności (w której znajdziesz odpowiedzi na wszystkie pytania związane z przetwarzaniem Twoich danych osobowych).

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (określane jako "RODO"). W związku z tym chcielibyśmy poinformować o przetwarzaniu Twoich danych oraz zasadach, na jakich odbywa się to po dniu 25 maja 2018 roku.

Kto będzie administratorem Twoich danych?

Administratorami Twoich danych będzie Wirtualna Polska Media Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, oraz pozostałe spółki z grupy Wirtualna Polska, jak również nasi Zaufani Partnerzy, z którymi stale współpracujemy. Szczegółowe informacje dotyczące administratorów znajdują się w polityce prywatności.

O jakich danych mówimy?

Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Ciebie z naszych usług, portali i serwisów internetowych udostępnianych przez Wirtualną Polskę, w tym zapisywanych w plikach cookies, które są instalowane na naszych stronach przez Wirtualną Polskę oraz naszych Zaufanych Partnerów.

Dlaczego chcemy przetwarzać Twoje dane?

Przetwarzamy je dostarczać coraz lepsze materiały redakcyjne, dopasować ich tematykę do Twoich zainteresowań, tworzyć portale i serwisy internetowe, z których będziesz korzystać z przyjemnością, zapewniać większe bezpieczeństwo usług, udoskonalać nasze usługi i maksymalnie dopasować je do Twoich zainteresowań, pokazywać reklamy dopasowane do Twoich potrzeb. Szczegółowe informacje dotyczące celów przetwarzania Twoich danych znajdują się w polityce prywatności.

Komu możemy przekazać dane?

Twoje dane możemy przekazywać podmiotom przetwarzającym je na nasze zlecenie oraz podmiotom uprawnionym do uzyskania danych na podstawie obowiązującego prawa – oczywiście tylko, gdy wystąpią z żądaniem w oparciu o stosowną podstawę prawną.

Jakie masz prawa w stosunku do Twoich danych?

Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych. Możesz wycofać zgodę na przetwarzanie, zgłosić sprzeciw oraz skorzystać z innych praw wymienionych szczegółowo w polityce prywatności.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Twoich danych?

Podstawą prawną przetwarzania Twoich danych w celu świadczenia usług jest niezbędność do wykonania umów o ich świadczenie (tymi umowami są zazwyczaj regulaminy). Podstawą prawną przetwarzania danych w celu pomiarów statystycznych i marketingu własnego administratorów jest tzw. uzasadniony interes administratora. Przetwarzanie Twoich danych w celach marketingowych realizowanych przez Wirtualną Polskę na zlecenie Zaufanych Partnerów i bezpośrednio przez Zaufanych Partnerów będzie odbywać się na podstawie Twojej dobrowolnej zgody.