Grafika 3D: Blender, cz. I – interfejs

Witam

Używałem różnych programów: LightWave, 3D Studio, TrueSpac, Sketchup, lecz to Blender został moim ulubionym narzędziem. Program ten można uwielbiać jak kultową Amigę (komputer) czy „garbusa” (samochód) albo nienawidzić, jak … (niech każdy wpisze sobie co chce, np. szpinak w przedszkolu). Czytając zresztą różne posty pod Newsami o Blenderze na łamach DP (dziękuję Annie Rymszy – Xyrconowi) można było też odnieść takie wrażenie.

Blender +/-

Zatem dlaczego Blender (subiektywnie):

• duże możliwości (grafika/animacja 3D/2D, fizyka, gry, wideo, interaktywne prezentacje);
• darmowy (do ściągnięcia z dobreprogramy.pl lub blender.org);
• małe wymagania sprzętowe i małe pliki instalacyjne;
• multiplatformowość (M$ Windows, Mac O$, Linux);
• skróty klawiaturowe i interfejs :) – bez zachodzących i blokujących się okien;
• stosunkowo dużo dodatków;
• spora ilość informacji i poradników;
• wolne i otwarte oprogramowanie;
• zaangażowana społeczność.

Wady:

• początkowo interfejs :) – inny niż inne;
• brak pełnej parametryczności z historią.

Blog ten przeznaczony jest raczej jako bryk dla początkujących grafików 3D, a także dla tych, co chcą sobie przypomnieć Blendera lub przejść od innej aplikacji 3D.

Inni o Blenderze

Dla rządnych pełniejszej wiedzy polecam:

• Polski kurs blendera – stworzony przez Piotra Arłukowicza najlepszy na świecie :) (http://polskikursblendera.pl/ ) polskojęzyczny zbiór wideoporadników o Blenderze – dziesiątki godzin fachowo i z humorem omawiających zakamarki Blendera.
• Troman – tworzenie gier w Blenderze (http://troman.pl/przewodnik/wprowadzenie-do-blender-game-engine_ID1 ) – portal zawierający poradniki, forum i nowości o tworzeniu gier w Blenderze.
• Wirtualne modelarstwo – napisana przez Witolda Jaworskiego darmowa (Creative Commons) książka (http://samoloty3d.pl/wm-000_p.xml ) poświęcona głównie tworzeniu realistycznych modeli 3D samolotów w Blenderze i z wykorzystaniem GIMPa.
• Kontury Kultury – magiczne miejsce we Wrocławiu (http://konturykultury.art.pl/plan.html ), gdzie mieszkańcy stolicy Dolnego Śląska i okolic mogą skorzystać z bezpłatnych warsztatów grafiki 3D – Blender, a także innych działań artystycznych.
• Świetna infografika ze skrótami do Blendera - warto wydrukować i powiesić przed biurkiem jako plakat.

Dotyk

Ekran Blendera składa się z wielu okien i paneli, który w zależności od kontekstu i trybu pracy może przybierać różną postać. Co więcej – my jako użytkownicy sami możemy dokonywać szeregu zmian i konfigurować wg własnych potrzeb poszczególne elementy ekranu.

W kolejnych częściach omówię zastosowanie poszczególnych elementów, teraz tylko rzut oka na nie.

Najważniejsze na teraz spośród nich to:

• Tool shelf – nasza półka z głównymi narzędziami, które pogrupowane są w zakładki. Włączana i wyłączana skrótem T – od tools.
• Properties panel – panel z podstawowymi właściwości np. obiektu (tj. jego położeniem, obróceniem, skalą, rozmiarami), widoku, cieniowania itd. Włączana i wyłączana skrótem N – od numeric.
• Widok 3D – główne miejsce pracy, gdzie dodajemy i edytujemy obiekty, światła, kamery.

W oknach i panelach mamy do czynienia z różnymi kontrolkami.

Najważniejszym miejscem pracy jest jednak widok 3D.

Podstawową operacją wykonywaną w Widoku 3D jest zaznaczanie obiektów. Tu dochodzimy do najdziwniejszej sprawy w Blenderze, na którą początkujący trochę narzekają: selekcja obiektu (światła, kamery, kości…) odbywa się prawym przyciskiem myszy PPM. Wybrany obiekt dostaje pomarańczową obwódkę. Lewym przyciskiem myszki ustawiamy położenie kursora 3D.

• PPM – wybór obiektu (kamery, światła, kości, ...)
• Shift+PPM – dodawanie do wyboru
• LPM – ustawianie kursora 3D

Jednak najczęściej wykonywaną operacją w Widoku 3D jest … zmiana widoku. Dokonujemy tego za pomocą ruchów myszy i jej rolki, która pełni podwójną rolę – środkowego przycisku SPM, gdy ją naciśniemy albo rolki, gdy pokręcimy. Często używamy jej wraz z klawiszami funkcyjnymi Shift, Ctrl, Alt.

Zmiany widoku – skróty z myszką:

• SPM – obrót
• Shift+SPM – przesunięcie
• Rolka – zoom
• Ctrl+SPM – zoom
• Shift+Rolka – przesunięcie wertykalne
• Ctrl+Rolka – przesunięcie horyzontalne
• Alt+Ctrl/Shift+Rolka – obroty

Oprócz dowolnych widoków, często stosuje się pewne widoki uprzywilejowane – niektóre znane z rysunku technicznego (rzuty – zwłaszcza po wyłączeniu perspektywy). Do ich włączania służy klawiatura numeryczna – ta z prawej strony.

Zmiany widoku – skróty z klawiaturą numeryczną z boku:

• 7 – widok z góry (Top)
• Ctrl+7 – widok z dołu (Bottom)
• 1 – widok z przodu (Front)
• Ctrl+1 – widok z tyłu (Back)
• 3 – widok z prawej (Right)
• Ctrl+3 – widok z lewej (Left)
• 0 – widok z kamery
• Ctrl+0 – zmiana aktywnego widoku z kamery
• 2,4,6,8 – zmiany widoków – obroty o 15o
• . (kropka) – zbliżenie na zaznaczony obiekt
• 5 – przełącza widok ortogonalny (równoległy), a perspektywiczny (z punktami zbiegu)

Jakość wyświetlania obiektów

Oprócz kierunku patrzenia można sterować jakością wyświetlania zmieniając typ wyświetlania:

• Solid – wypełniony – domyślny
• Wireframe – siatkowy (Z)
• Boundig Box – pudełkowy – bardzo uproszczony
• Texture – teksturowy
• Material – materiałowy
• Rendered – renderowy – nie widać siatki (grid), manipulatorów, selekcji – bardzo spowalnia pracę

Innym sposobem przyspieszania pracy jest ukrywanie wybranych obiektów:

• H – ukrycie
• Alt + H – odkrycie.