LibreOffice wydane mimo błędu niszczącego dane. Użytkownicy tylko przeszkadzają w Open Source?
Usterka w nowej, stabilnej wersji arkusza kalkulacyjnegoLibreOffice stała się powodem ponownego zakwestionowaniaprzydatności otwartego oprogramowania do zastosowań produkcyjnych.Na papierze z pakietem biurowym wszystko wygląda dziś znakomicie –nie ma on otwartych konkurentów, którzy cieszyłby sięporównywalnymzainteresowaniem tak użytkowników jak i programistów. Tworzonepod opieką The Document Foundation oprogramowanie przedstawiane jestjako godna alternatywa dla rozwiązań własnościowych, na czele zMicrosoft Office. Czy jednak nie poddana presji rynku organizacjanon-profit potrafi zrozumieć realne tych użytkowników potrzeby?
Oskarżenia o arogancję, ignorancję, agresję i trollowanie –w takim tonie toczy się dyskusja nad usterką85614, którą wprowadzono do niedawno wydanej wersji 4.2.7LibreOffice Calc. Chodzi o nową metodę sortowania, która zostaławprowadzona do programu pomimo tego, że jest nie tylko niezgodna zwcześniejszą, ale też ze standardem wykorzystywanym przezpraktycznie wszystkie inne arkusze kalkulacyjne. W efekcie wielerozbudowanych arkuszy zwraca w nowej wersji niepoprawne dane, a nawetulega uszkodzeniu.
Naturę błędu najłatwiej wyjaśnić na poniższych zrzutachekranu. Jak widać na ostatnim obrazku, w wyniku posortowania kolumnB, C i D z komórkami zawierającymi stałe wartości wedługwartości w kolumnie D, wyliczenia wartości w komórkach kolumny Eulegają nieoczekiwanemu przetasowaniu – formuły też zostająposortowane. Każdy, kto korzysta z sortowań w LibreOffice Calc możewięc ich wyniki wyrzucić do kosza.
Gdy użytkownicy zaczęli zgłaszać problem, okazało się, żedyskusja o problemie, dobrze znanym deweloperom, trwała od czerwca,kiedy to po raz pierwszy został zauważony w testowych wersjach. Cowięcej, podczas toczącej się dyskusji pojawiały siękonstruktywnepropozycje rozwiązania problemu. Reakcja Michaela Meeksa,członka komitetu technicznego The Document Foundation, była dośćosobliwa. Uznał, że skoro cykl życia linii 4.2.x programu zbliżasię do końca, koniecznej poprawki nie można teraz wprowadzić. Jakktoś ma problemy, to niech korzysta z niestabilnej wersji 4.3.x (doktórej wprowadzono poprawkę) lub własnej kompilacji.
Świetna rada – tylko że już wcześniej jedna z użytkowniczek,która przeszła na LibreOffice 4.3 donosiła,że nowa wersja programu narobiła jej takich szkód, że musiaławszystkie swoje arkusze odtworzyć z kopii zapasowych, a następnieprzeszła na starszą wersję Excela.
Kto więc jest winny? Według Meeksa winni są użytkownicy. Wziąłw obronę decyzję o wydaniu wadliwej wersji 4.2.7, określajączachowanie niezadowolonych użytkowników jako niekonstruktywnąagresję i trollowanie, sugerując, że to efekt ubocznyinternetowych dyskusji, w których użyteczne informacje zwrotne ginąwśród hałasu użytkowników przekonanych, że mają prawo narzekaći oczekiwać, że ich usterki zostaną naprawione za darmo.Podkreślił przy tym, że nikt nie jest zmuszany do aktualizacji, agdyby użytkownicy przed zainstalowaniem nowej wersji przeczytaliinformacje o wydaniu, to by nie byli zaskoczeni zmianą w algorytmiesortowania. Strata danych to oczywiście coś godnego pożałowania –twierdzi Meeks, ale przypomina zarazem, że żadne oprogramowanie niejest perfekcyjne.
The Document Foundation przedstawia problem jako sukces modeluOpen Source: błąd został poprawiony (w nowej linii wydawniczej), asama dyskusja pokazuje, że każdy może zaangażować się w procestworzenia oprogramowania. Można oczywiście to i tak pokazać. Wrzeczywistości dziesiątki milionów komputerów z Ubuntu 14.04 LTSczy Linux Mintem 16, które dostały wersję 4.2.7 jako domyślną,zaakceptowaną aktualizację stabilnej linii oprogramowania,instalowaną często automatycznie, wciąż źle sortują. Przyznaćtrzeba, że deweloperzy Ubuntu przynajmniej pomyśleli oprzygotowaniu własnejłatki, ale nie działa ona bez ręcznego zmodyfikowania przezużytkownika XML-owej konfiguracji programu.
Problemy tego typu nie są odosobnione – o 85614 było po prostunajgłośniej. Mniej rozgłosu było wokół regresji wprowadzonejprzez LibreOffice4.2.6. Dotknęła ona tylko użytkowników środowiska KDE. Nagleznakomite okno dialogowe dla plików z KDE zostało zastąpionetopornym oknem GTK+. Pakiet libreoffice-kde przestał w praktycedziałać. Sugerowane rozwiązania? Zainstalować pakietlibreoffice-gnome, by uzyskać okno dialogowe z GNOME, mniej toporneod tego, co oferowane domyślnie. Pomysły takie rozważanesą na poważnie nawet wsród deweloperów openSUSE, dystrybucjiznanej przecież z wyjątkowego wsparcia dla KDE.
Niedawno wspominaliśmyo sytuacji z GIMP-em, w którym deweloperzy silnika GEGL pracują nadwprowadzeniem nieograniczonej przestrzeni sRGB, która kompletniepopsuje wiele operacji barwnych w tym programie, w imię założenia,że suwaki na operacjach powinny działać przewidywalnie, by zawszerobić to samo dla kolorymetrycznie tych samych kolorów. Protestyniezadowolonych fotografów też zostały zbagatelizowane. I niepowinno to nikogo dziwić – w końcu skoro oprogramowanie OpenSource powstaje głównie dlatego, że jakiś programista chcepodrapać „swędzący” go problem, to opinie użytkowników,którzy sami nie dostarczają kodu, nie mają większego znaczenia, aw najgorszym razie mogą przeszkodzić tylko w realizacji potrzebprogramisty. Póki to się nie zmieni, własnościowe oprogramowanie,w którym użytkownik jest cennym klientem, będzie zawsze miało narynku przewagę.