Maszyna różnicowa Charlesa Babbage'a na zdjęciach w wysokiej rozdzielczości

Charles Babbage, urodzony w 1792 roku brytyjski astronom, mechanik i matematyk, to jedna z pierwszych osób, o których słyszymy rozpoczynając kurs matematyki, informatyki lub zarządzania. Choć zawodowo zajmował się usprawnianiem pracy fabryk i na tym polu ma największe osiągnięcia, jego nazwisko kojarzone jest także z maszyną różnicową. Istnieją dwie maszyny zbudowane według planów Babbage'a, zdjęcia jednej z nich można obejrzeć na stronie firmy xRez, która realizowała projekt. Nakręcony został także film, który pozwoli przeanalizować niektóre ruchy zbyt szybkie lub wolne, aby mogło je zarejestrować ludzkie oko.

Maszyna różnicowa to pewnego rodzaju mechaniczny kalkulator, nad którym pracował Babbage. Warto zaznaczyć, że używane wtedy tablice logarytmiczne czy trygonometryczne były efektem pracy zespołów matematyków, którzy liczyli dzień i noc. Marzeniem Babbage'a, który zajmował się przecież optymalizacją procesów produkcyjnych, było opracowywanie ich maszynowo — szybko i bez pomyłek. Pierwsza propozycja została opublikowana w 1822 roku, ale była dużo za droga, aby ją zbudować i nie było możliwości sprawdzenia, czy w ogóle działa. Do pomysłu wrócił zespół naukowców z Londyńskiego Muzeum Nauki 150 lat później. Ich trzytonowa konstrukcja z 4000 elementów powstawała 3 lata i daje wyniki z dokładnością do 31 miejsca po przecinku. Na podstawie projektu z lat 1847-1849 złożoną z 8000 części, pięciotonową konstrukcję złożyli zaś Amerykanie, i to ona została sfotografowana. Urządzenie powstawało 10 lat, a ufundował je Nathan Myhrvold, były CTO Microsoftu. Maszyna działa i jej działanie jest codziennie demonstrowane, krótki reportaż pokazujący ją w akcji dostarczył Wired.

Ta maszyna znajduje się obecnie w Muzeum Historii Komputerów w Mountain View (idealne miejsce :)). W czerwcu Muzeum podpisało umowę z firmą xRez Studio, która zajmuje się szeroko pojętą fotografią, od poklatkowej do ekstremalnych zbliżeń, oraz składaniem panoram. Był to pierwszy obiekt, który firma fotografowała z tak bliska (7 stóp). Wyzwaniem była walka z głębią ostrości — przy takiej odległości i stosowaniu teleobiektywów zmniejsza się ona do centymetrów. Trzeba było uciec się do małego oszustwa w postaci techniki znanej jako focus stacking (złożenie obrazu z ostrych obszarów wielu zdjęć). Każdy obraz zastosowany w tym projekcie składa się z 28 zdjęć, najbardziej rozbudowany widok składa się z 1350 obrazów. Samo fotografowanie zajęło dwa dni.

W kwestii organizacji pracy zaś za największe osiągnięcie Babbage'a uważa się książkę On the Economy of Machinery and Manufactures, którą napisał po 10 latach badań w fabrykach. Sformułował on zasadę podziału pracy, która polega na oddzieleniu od siebie konkretnych czynności, jakie należy wykonać przy produkcji, i przydzielenia ich pojedynczym pracownikom. Pozwoliło to na szybsze wyszkolenie każdego pracownika w jednym tylko rodzaju pracy, zdobycie przez niego z czasem ogromnej wprawy, a także oszczędność czasu marnowanego wcześniej na przechodzeniu od jednej czynności do innej i udoskonalenie używanych maszyn. Dziś jest to dla nas oczywiste, ale w XVIII XIX wieku przemysłowe zakłady produkcyjne dopiero raczkowały i wiele mechanizmów odziedziczyły po manufakturach czy jednoosobowych zakładach rzemieślniczych.