Narodziny Windows 7. Jak powstawał odkupiciel grzechów Visty

Koniec okresu obsługi technicznej Windows 7 (podobnie jak w przypadku Windows XP) nie sprawi, że wysłużony system zniknie z dziesiątek milionów komputerów, na których jest dziś zainstalowany. Dekada postępu technicznego nie dla każdego jest wystarczającym argumentem do przesiadki. Jednak niechęć do migracji na Windows 10 to tylko częściowy powód. W "Siódemce" musi być więc coś, co sprawia, że tak wielu użytkowników nie chce jej opuścić. Wynika to w dużej części z tego, że klęska Visty wymusiła stworzenie systemu, który był naprawdę dopracowany. Przypomnijmy sobie, jak powstawał.

Niecałe pół roku po premierze nieszczęsnego systemu Windows Vista, świat słyszy o jego następcy. Pierwsze szczegóły są skąpe i oparte jedynie na kilku słowach z konferencji MGX. Jasne jest jednak, że Microsoft potrzebuje nowego systemu, ponieważ Vista zbiera koszmarne recenzje, a użytkownicy jej nie chcą.

Na wykładzie w Uniwersytecie Illinois programista Microsoftu, Eric Traut, prezentuje mikroskopijną wersję Windows. Jest efektem zaawansowanych prac nad modularyzacją i odchudzeniem NT, czego nie udało się osiągnąć na czas z Vistą. Tekstowy system zwany "MinWin", zajmujący 25 megabajtów pamięci, udowadnia, że mimo ciężkiej nadbudowy, Windows może być lekki, co dobrze wróży opracowywanej "Siódemce".

Pierwsi kluczowi współpracownicy otrzymują wesję M1 nowego systemu, co oznacza wydzielenie z Visty nowej gałęzi. Wbrew pogłoskom wokół MinWin, Windows 7 ma być po prostu ulepszoną Vistą. Wersją systemu nie jest 7.0, a 6.1. M1 oferuje jedynie kosmetyczne zmiany, nie zmienia się również model sterownika.

Szef działu Windows, Steven Sinofsky, uparcie podkreśla niejawność procesu rozwoju Windows, zasłaniając się ryzykiem tworzenia przypadkowych pogłosek. O nowym systemie wciąż wiadomo niewiele, wyciekła wersja M3 dalej wygląda jak Vista, nie zawiera jednak wielu wbudowanych aplikacji. O M2 wiadomo jeszcze mniej, znanych kompilacji jest niewiele, pochodzą ze specjalizowanych gałęzi. Po sieci krążą zrzuty ekranu i... nic ponadto. System wszak otrzymało tylko kilku integratorów. W międzyczasie Vista otrzymuje swój pierwszy Service Pack.

Powszechny nastrój antycypacji oraz presja na więcej szczegółów sprawia, że Microsoft otwiera blog "Engineering Windows 7". Dzieli się tam szczegółami dotyczącymi prac nad systemem. Opisuje zmiany w obsłudze DPI oraz nowy panel sterowania - Centrum Akcji. Wyciekłe wersje próbne zawierają nowy, eksperymentalny pasek zadań, przypominający dock z MacOS X. Pojawiają się pierwsze dedykowane sterowniki i problemy ze zgodnością. Siódemka materializuje się.

W zdumiewającym jak na owe czasy przypływie otwartości, Microsoft udostępnia wersję beta systemu, legendarną kompilację 7000, do pobrania dla każdego. System pełen jest usprawnień względem Visty i jest niezwykle stabilny jak na wersję próbną. Wśród tysięcy nowych funkcji, najbardziej wyróżniają się następujące:

Biblioteki: Inteligentne Foldery z Visty uproszczono i zastąpiono meta-folderami grupującymi zasoby konkretnych typów. Nowy pasek zadań dostosowany do wielozadaniowości, który łączy wszystkie okna danej aplikacji w jeden duży przycisk bez etykiety tekstowej. Centrum Akcji pozwalające na przeprowadzanie zadań konserwacji i wykrywania problemów. Grupa Domowa do jeszcze łatwiejszego udostępniania plików.

Zainteresowanie systemem jest olbrzymie. W ciągu miesiąca, próbna wersja Windows 7 ma w Polsce więcej użytkowników, niż Linux (wg Gemiusa).

Po kilku miesiącach testów okazuje się, że jedna z głównych zmian chwalonych przez użytkowników, czyli mniejsza liczba pytań UAC, wprowadza lukę w bezpieczeństwie systemu. Microsoft łata problem jedynie częściowo, pozwalając programom obchodzić domyślne ustawienia UAC. Luka ta pozostaje w systemie do dziś, taka była jednak cena pokonania reputacji Visty. Wersja RC wprowadziła głównie śladowe zmiany w obsłudze dotyku (tak jest!) oraz Tryb Windows XP.

Prace nad Siódemką ukończono w lipcu, integratorzy otrzymali go w sierpniu, administratorzy we wrześniu, a użytkownicy końcowi – w październiku. Poprawiona Vista zebrała niemal wyłącznie przychylne recenzje, system przyjęto z wielkim entuzjazmem, a pierwsze osiem godzin zamówień przebiło liczbą nabytych licencji cztery miesiące dostępności Visty.

Nie wszystko udało się ukończyć na czas. Wstążka w Eksploratorze, software'owa akceleracja wideo (WARP VGA) i logowanie kontem Microsoft (WLIDSVC) musiały poczekać do Windows 8. Tam jednak ich premiera odbyła się w znacznie mniej przychylnej atmosferze...