Od papierowej do cyfrowej Polski: czy loterią z 10 mln zł nagrody rząd kupi sobie bezgotówkowe społeczeństwo?
Przedstawiciele rządu mówią, że to dla dobra nas wszystkich –e-paragony pomogą nam lepiej kontrolować wydatki, uwolnią od stertblaknących szybko wydruków, usprawnią analizy finansowe, uczyniąnas piękniejszymi… no cóż, tego ostatniego Ministerstwo Finansównie obiecuje. Obiecuje za to nagrody, które osłodzić mają namtotalną kontrolę nad jawnym obiegiem gospodarczym w kraju.
Cel jest jasny. Stworzenie ogólnopolskiegosystemu rejestracji transakcji, możliwego dzięki bezgotówkowympłatnościom z wykorzystaniem urządzeń, będących zintegrowanymterminalem i kasą fiskalną. Powstająca ze zebranych danychscentralizowana baza paragonów pozwoliłaby z czasem zastąpićcałkowicie papierowe paragony, ułatwiając konsumentom np.reklamacje, ale przede wszystkim ograniczając szarą strefę izwiększając przychody z podatków. Wychwycenie wszelkichnieprawidłowości stałoby się znacznie łatwiejsze – a kontroleurzędników skarbówki skuteczniejsze.
Teraz w wywiadzie dla Money.pl wiceminister rozwoju TadeuszKościński ujawniłbardziej szczegółowe informacje o tym, czego możemy sięspodziewać. I tak oto paragon zakupowy klient miałby dostać wdowolnej formie, czy to e-mailem, SMS-em czy do aplikacji nasmartfonie. E-paragony będą w otwartym formacie, więc każdybędzie mógł stworzyć przetwarzające je oprogramowanie. A dziękidostępowi do zagregowanych i zanonimizowanych danych zyskają teżprzedsiębiorcy, mogąc na tej podstawie optymalizować swojąsprzedaż.
Według wiceministra rozwoju także i państwo oraz jego urzędynie poznają szczegółowych informacji o zakupach konkretnychobywateli, będą miały wgląd jedynie w te dane o statystycznymKowalskim. Analiza takich danych w połączeniu z centralną baząfaktur pozwoli jednak wychwycić tych przedsiębiorców, którzy niepłacą państwu należnych podatków. A jak min. Kościńskiutrzymuje, gdybyśmy wszyscy płacili podatki, to moglibyśmypozwolić sobie na ich obniżenie.
Za te pomysły ministerstwa zapłacą oczywiście handlowcy. Czekanas wielka wymiana kas fiskalnych – niebawem wycofane zostaną kasydwurolkowe, drukujące paragon dla klienta i jego kopię dla sklepu iewentualnej kontroli, następnie zakazane zostaną kasy, których niemożna podłączyć do sieci. Po okresie przejściowym, który potrwapół roku do roku, trzeba będzie sprawić sobie nowe, usieciowionekasy. Nabyć – albo wydzierżawić, gdyż ministerstwo rozważatakie zmiany w przepisach, by podatnik nie musiał być właścicielemkasy. Dopuszczone ma być też korzystanie z software’owych kasfiskalnych, uruchamianych na komputerach czy urządzeniach mobilnych.I tak jednak koszt wymiany starych kas ma sięgnąć nawet 700 mlnzłotych.
Aby promować płatności bezgotówkowe, przeprowadzane kartą lubaplikacją mobilną, rząd premier Szydło planuje obniżenie o 1 pkt.procentowy podatku VAT od takich transakcji, a także rozważawprowadzenie narodowej loterii. W takiej loterii można by byłozostać od razu milionerem, główna nagroda mogłaby wynosić nawet10 mln złotych. Ostateczna wartość wygranych byłaby jednak wprostproporcjonalna do liczby uczestników.
O tym, że takimi loteriami da się osiągnąć pożądane efekty,przekonało się już Ministerstwo Finansów, które od październikazeszłego roku prowadzi Narodową Loterię Paragonową. Wygrać wniej Opla Insignię próbują setki tysięcy klientów,rejestrujących nawet kilkanaście milionów paragonów miesięcznie.Być może więc wizja wygrania wirtualnych 10 milionów złotychzachęci do rozstania się z gotówką, która przecież tak sprzyjaszarej strefie. W sytuacji, gdy już urzędowo utrudniono obrótzłotem, nakładając na dealerów obowiązek spisywania danychosobowych nabywców kruszcu (choć szczęśliwie póki co bezobowiązku ich legitymowania), widać wyraźnie, w którą stronęzmierzamy. Rządowy program „Od papierowej do cyfrowej Polski” topróba powtórzenia szwedzkiegogambitu, gdzie zbudowano naprawdę bezgotówkowe społeczeństwo,w którym obrót elektronicznym pieniądzem jest całkowiciekontrolowany przez państwo.
Teraz pozostaje się tylko spodziewać ujemnych stópprocentowych.