Po udanej marketingowo premierze Radeona HD 4770, AMD postanowiło iść za ciosem i stworzyło ciekawą hybrydę, wykorzystującą układ RV770 wykonany w technologii 55 nm w połączeniu z najszybszymi obecnie pamięciami dla kart graficznych - GDDR5. Czy ten zabieg pomoże gigantowi walczyć z NVIDIĄ w segmencie kart do 100 dolarów? Zobaczymy. Jak się okazuje, obecnie Radeony HD 4730 produkowane są tylko przez dwóch partnerów potentata: firmy PowerColor oraz Sapphire. Na nasz warsztat trafił model od tej drugiej - Radeon HD 4730 512 MB.
Na początek jednak mały rys historyczny. AMD potrafiło idealnie wstrzelić się w atrakcyjny dla kupujących karty graficzne przedział cenowy z modelem 4770, przy zachowaniu wysokiego poziomu wydajności - to właśnie w tym segmencie producentom udaje się sprzedać najwięcej kart i generują one największe zyski. Niestety ten sprzęt na układzie wykonanym w technologii 40 nm to wciąż rarytas. Brak kart powiązany jest z problemami produkcyjnymi fabryk TSMC, które to dostarczają gotowe układy partnerom AMD - tylko 30% produkowanych chipów nadaje się do montażu. AMD postanowiło jakoś wyjść z tak niezręcznej sytuacji. Mając nadwyżki układów RV770 do tej pory zasilających Radeony HD 4830 i szeroki dostęp do dość tanich pamięci GDDR5, firma stworzyła produkt, który ma wypełnić powstałą lukę, przy bardziej atrakcyjnej cenie. Oto cała geneza powstania Radeona HD 4730.
Serce karty stanowi zmodyfikowany układ AMD RV770 - trochę pocięta wersja tego samego, który napędza Radeony HD 4850 i HD 4870. Różnice dość dobrze oddaje tabelka widniejąca poniżej. Wykonany w technologii 55 nm chip składa się z 956 milionów tranzystorów. Zmniejszono w nim ilość procesorów strumieniowych do 640, jak i, co dziwne, również ilość jednostek ROP - do jedynie 8. Rzecz musi odbić się na wydajności. Na karcie znajdziemy 512 MB pamięci GDDR5, co jest nowością w segmencie tanich kart graficznych. Producent zdecydował się na zastosowanie najszybszych obecnie kości firmy Qimonda o oznaczeniu IDGV51-05A1F1C-40X i o czasie dostępu 1 nanosekundy. Szkoda tylko, że AMD przycięło tu magistralę pamięci do 128 bitów... Na laminacie rzucają się w oczy dwie wtyczki PCI-E 6 pin. Jest to o tyle interesujące, że kartom Radeon HD 4830 i Radeon HD 4770 w zupełności wystarczy jedno gniazdo zasilania.
[image source="Galerie/Inne/Test_Sapphire_Radeon_HD_4730:20345" mode="custom" width="438" height="299"]
Za chłodzenie odpowiada wpadający z miejsca w oko duży aluminiowy radiator z miedzianym rdzeniem, w tandemie z pokaźnym wentylatorem. Po zamontowaniu w komputerze karta zajmie niestety dwa sloty. Na śledziu znajdziemy wszystkie przydatne obecnie wyjścia, a mianowicie tradycyjne VGA, DVI i pełnoprawne HDMI - to złącze nie jest jeszcze standardem w kartach z tego przedziału cenowego. Warto wspomnieć również o możliwości konfiguracji w trybie CrossFireX, choć niestety producent nie dołącza odpowiednich mostków, więc trzeba będzie się w nie zaopatrzyć indywidualnie. Karta Sapphire, którą mieliśmy okazję testować, to normalna wersja handlowa. W pudełku obok sprzętu znajdziemy płytkę ze sterownikami, mini instrukcję montażu oraz dwie przejściówki zasilania MOLEX- PCI-E 6 pin. Cóż, ilość dodatków nie zachwyca, to takie bezwzględne minimum - widać że produkt ma walczyć ceną. Karta jest objęta dwuletnią gwarancją na terenie kraju. Sprzęt do testów dostarczyła firma Alsen.
[break/]Nasza platforma testowaProcesor Intel Core 2 Quad Q9550 2.83GHz - dostarczyła firma X-COMPłyta Intel DX38BT - dostarczyła firma X-COMPamięć Kingston DDR3 2x1GB 1333MHzDysk twardy Samsung HD321KJ 320GB 2x - dostarczyła firma ALSENZasilacz Tagan BZ 800W - dostarczyła firma ASSMANNSystem Windows Vista Ultimate Sp1Sterowniki ATI Catalyst 9.5 (zmodyfikowane, dołączane do karty)
[image source="Galerie/Inne/Test_Sapphire_Radeon_HD_4730:20342" mode="normal"]
Jak testowaliśmy?Ustawienia w grach jeśli chodzi o detale to wszystko na high z wygładzaniem x4, pomiar odbywał się za pomocą programu FRAPS. Na wykresach pojawi się ilość klatek minimalna, średnia oraz maksymalna w rozdzielczościach kolejno 1680x1050, 1280x1024 oraz 1024x768. W 3DMarku Vantage testy odbywały się przy gotowych ustawieniach programu - High przy rozdzielczości 1680x1050, Performance 1280x1024, Entry 1024x768. Dla lepszego porównania wzięliśmy pod uwagę także osiągi kilku innych już kiedyś testowanych prze nas kart.
Wyniki testów:[image source="Galerie/Inne/Test_Sapphire_Radeon_HD_4730:20351" mode="custom" width="441" height="441"]
W 3DMark Vantage widać, że karta Sapphire Radeon HD 4730 ogólnie radzi sobie zwyczajnie słabo na tle konkurencji.
[break/][image source="Galerie/Inne/Test_Sapphire_Radeon_HD_4730:20352" mode="custom" width="441" height="441"]
[image source="Galerie/Inne/Test_Sapphire_Radeon_HD_4730:20353" mode="custom" width="441" height="441"]
[image source="Galerie/Inne/Test_Sapphire_Radeon_HD_4730:20354" mode="custom" width="441" height="441"]
Przy Crysis karta Sapphire Radeon HD 4730 radzi sobie średnio. W najniższej rozdzielczości odstaje od Radeona HD 4830, choć w wyższych prawie się z nim zrównuje - co nie zmienia to faktu, że płynność rozgrywki pozostawia wiele do życzenia...
[break/][image source="Galerie/Inne/Test_Sapphire_Radeon_HD_4730:20355" mode="custom" width="441" height="441"]
[image source="Galerie/Inne/Test_Sapphire_Radeon_HD_4730:20356" mode="custom" width="441" height="441"]
[image source="Galerie/Inne/Test_Sapphire_Radeon_HD_4730:20357" mode="custom" width="441" height="441"]
W Fallout 3 karta pozwoli komfortowo pograć nawet w najwyższej z testowanych rozdzielczości. Przy czym ponownie zaskakuje niska wydajność przy najskromniejszej rozdziałce.
[break/][image source="Galerie/Inne/Test_Sapphire_Radeon_HD_4730:20358" mode="custom" width="441" height="441"]
[image source="Galerie/Inne/Test_Sapphire_Radeon_HD_4730:20359" mode="custom" width="441" height="441"]
[image source="Galerie/Inne/Test_Sapphire_Radeon_HD_4730:20360" mode="custom" width="441" height="441"]
W porównaniu z innymi kartami w zestawieniu, ze S.T.A.L.K.E.R.: Czyste Niebo Radeon HD 4730 nie radzi sobie kompletnie. Różnice w wydajności w stosunku do kart Radeon HD 4830 i GeForce 9800 GT są olbrzymie.
[break/][image source="Galerie/Inne/Test_Sapphire_Radeon_HD_4730:20361" mode="custom" width="441" height="441"]
[image source="Galerie/Inne/Test_Sapphire_Radeon_HD_4730:20362" mode="custom" width="441" height="441"]
[image source="Galerie/Inne/Test_Sapphire_Radeon_HD_4730:20363" mode="custom" width="441" height="441"]
Przy Race Driver: GRID Sapphire Radeon HD 4730 po raz kolejny wypada słabiej na tle konkurencji. Chociaż cieszyć może fakt, że w najwyższej dostępnej rozdzielczości karta skraca dystans.
[break/]Po testach przyszła pora na słów kilka na temat nowego dziecka ze stajni AMD. Aplikacja GPU-Z 0.3.4 nie rozpoznaje poprawnie układu, ponadto karta działała tylko ze sterownikami dostarczonymi przez producenta. Jakakolwiek próba instalacji Catalystów 9.6 kończyła się niepowodzeniem, instalator po prostu nie wykrywał urządzenia. Wyniki osiągnięte na zmodyfikowanych sterownikach Catalyst 9.5 są mocno zastanawiające. Karta wydajnościowo powinna plasować się pomiędzy Radeonem HD 4830 a GeForce 9800GT, a niestety w większości testów odstaje ona widocznie od bezpośredniej konkurencji, szczególnie w niższych rozdzielczościach (1280x1024, 1024x768), gdzie przecież najłatwiej byłoby pokazać pazur. Nadzieją napawa to, że wraz ze wzrostem rozdzielczości różnice bardziej się zacierają - miejmy nadzieję, iż nowe sterowniki wpłyną znacząco na wydajność karty w przyszłości.
[image source="Galerie/Inne/Test_Sapphire_Radeon_HD_4730:20341" mode="normal"]Intrygowało nas dlaczego na karcie mamy aż dwa złącza zasilające i jak to się przekłada na pobór prądu. Z racji tego, że nie jesteśmy w stanie wyodrębnić prądożerności samej karty podajemy wartości pobierane przez całą platformę - i tak w trybie spoczynku (wyświetlanie pulpitu) komputer pobierał aż 150 Wat, czyli praktycznie tyle samo, co platforma z dużo wydajniejszym Radeonem HD 4870. Przy obciążeniu jest nieco lepiej, chociaż karta pobiera nadal dużo prądu, bo 230 Wat na cały system, ale nie jest już w czołówce prądożerców.
Sugerowana przez producenta cena karty w Polsce nie powinna przekroczyć 369 złotych i według popularnej internetowej porównywarki cen tak jest w rzeczywistości - ceny startują z pułapu 360 pln. Dla porównania, Radeon HD 4830 wyceniany jest obecnie na 439 złotych, podczas gdy przytaczany w testach ZOTAC GeForce 9800GT AMP! to wydatek minimum 475 pln. Oczywiście wersje niepodkręcone GeForce 9800GT da się kupić dużo taniej - pamiętajmy jednak, że i wydajność będzie niższa.
[image source="Galerie/Inne/Test_Sapphire_Radeon_HD_4730:20338" mode="normal"]Ciężko ocenić jednoznacznie Sapphire Radeona HD 4730. Sprzęt zapewne ma potencjał, którego niemniej nie ujawniają sterowniki w obecnej formie. Czy produkt zostanie doceniony przez użytkowników? Jeśli chodzi o pozytywne aspekty karty to na pewno w ich poczet należy zaliczyć umieszczenie bezpośrednio na śledziu złącza HDMI, bez dodatkowych przejściówek - jednym kablem podłączymy dowolny telewizor LCD czy plazmę. Niestety minusów jest sporo - sprzęt wymaga dwóch wtyczek zasilających PCI-E 6 pin, zjada sporo prądu, wentylator pracuje głośno przy wymagających operacjach, no i ponownie - te nieszczęsne sterowniki. Czy wraz z nowymi karta okaże się prawdziwym diamentem w rankingu cena/wydajność? Czas pokaże.
Spragnionych zdjęć zapraszamy do pełnej galerii testu.