31 tys. zł kary za płatne SMS-y: UOKiK zbyt łagodny dla wydawcy gier dla dzieci?

CT Creative Team dał się poznać jako firma pełna kreatywnychpomysłów na zwodzenie użytkowników sieci telefonii komórkowych. W tymroku, w wyniku wyroku Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, przyszło jej zapłacić142 tys. zł kary za naruszenie zbiorowych interesówkonsumentów, których naciągano na kosztowne SMS-y w grze o nazwie„Quiz Wiedzowy”. Teraz decyzją Prezesa UOKiK-u firmazostała ukarana za nakłanianie dzieci do wysyłania kosztownych SMS-óww swoich aplikacjach mobilnych kwotą wielokrotnie mniejszą. CzyżbyUOKiK starał się zachęcić innych do podjęcia podobnego biznesu?

Należący do CT Creative Team serwis Wapster.pl oferuje wszystkona Twoją komórkę – opróczstandardowych tapet, dzwonków, aplikacji (takich jak np. Piardofon,pozwalający piardnąć swoim telefonem),znajdziemy tam sporo gier dla dzieci, o tak sugestywnych nazwach jakZwierzaki Atakują, Trzep w Łeb czyInwazja Robali.Oficjalnie gry są bezpłatne, co oznacza, że za darmo można pobrać jena swój telefon. Każda jednak z gier zawiera dodatkowe płatne opcje,których aktywacja wiąże sięz wysłaniem SMS-ów Premium.

To właśnie sposób realizacji tychfunkcji został uznany przez Prezesa UOKiK za naruszający zbioroweinteresy konsumentów. Z decyzjinr RŁO 372014 możemy się dowiedzieć, że konsumentom nie byłyprzekazywane we właściwym czasie, tj. po każdej czynności w grzezwiązanej z wysłaniem SMS-a Premium, informacji o poniesionych przeznich rzeczywistych kosztach i sumie poniesionych kosztów. Prowadziłoto do ograniczenia zdolności konsumentów do podjęcia świadomejdecyzji dotyczącej zamówienia tych dodatkowych płatnych opcji.

I faktycznie, w grachprzygotowanych przez CT Creative Team postarano się, by ukryć faktwysłania płatnego SMS-a przed graczem (z założenia przecieżmałoletnim). Na odnoszące się do sytuacji w grze pytania, np. Maszza mało bąbelków. Czy mimo tego chcesz rozwinąć mocudzielić można było odpowiedzi TAK/NIE. Jeśli gracz wybrał TAK,otrzymywał komunikat informujący o kosztach SMS (od 2 do 11 zł),możliwość potwierdzenia wysłania takiego SMS-a komendą OK, anulowaniawysłania komendą ANULUJ, oraz, na co UOKiK zwrócił uwagę, włączeniaautomatycznego potwierdzania wysyłania SMS-ów, komendą ZAWSZE OK.

Wybranie tej ostatniej opcjioznaczało, że gra swobodnie mogła wysyłać automatycznie generowaneSMS-y o treści np. ANDR#ROBALE#2XREGSPEED. SMS-y takie niepozostawały w pamięci telefonu, więc gracz nie mógł zweryfikować, ileSMS-ów zostało wysłanych i jakie koszty poniesie. Nic więc dziwnego,że niektórzy za zabawę swoich dzieci zobaczyli rachunki od operatorówtelekomunikacyjnych siegające niemal trzech tysięcy złotych.

Warto zwrócić uwagę na zawarte wdecyzji kreatywne wyjaśnienia CT Creative Team, dotyczącenieujawniania łącznych kosztów zabawy. Firma twierdzi, że skoro niejest operatorem telekomunikacyjnym, to nie ma praktycznych możliwościweryfikowania kosztów poniesionych przez abonenta. Podkreśla przytym, że powoływanie się przez Prezesa UOKiK na dobre obyczaje,rzekomo naruszone przez spółkę, nie pozwalają na kreowanie powinnościnienormowanych w prawie powszechnym. Na korzyść CT Creative Team maświadczyć też to, że spółka zachowała szczególną ostrożność wformułowaniu regulaminu gry, wprowadziła obowiązek akceptacji umowylicencyjnej i obowiązek dwukrotnej akceptacji każdego zamówieniapłatnego dodatku. Regulamin ten m.in. zawiera zapisy, że gryprzeznaczone są dla abonentów usługi telekomunikacyjnej, a więcspółka nie odpowiada za to, że doszło do przekazania telefonukomórkowego osobie małoletniej.

Argumentacja prawników CTCreative Team została jednak w większości odrzucona, a formaprezentacji płatnych opcji w grach – za wprowadzającą w błądprzeciętnego konsumenta. Prezes UOKiK zauważył też, że nieprawdąjest, jakoby gry były skierowane tylko dla osób pełnoletnich,korzystających z telefonów na podstawie umowy abonenckiej –odbiorcą oferty spółki mogą być też osoby niepełnoletnie,korzystające np. z telefonów na kartę. Co więcej, firma zdradziła sięco do swoich intencji względem planowanej grupy docelowej, nadającreklamy swoich gier w kanałach telewizyjnych przeznaczonych dladzieci, m.in. Disney Channel czy Boomerang. Takie osoby mogąfaktycznie nie zorientować się, że pytanie Pozostał cijeden niedźwiedź do ubicia. Czy chcesz wywołać trzęsienie ziemi(sic!) oznaczać będzieponiesienie przez nich dodatkowych kosztów.

Mając na uwadze szkodliwośćwspomnianych działań, Prezes UOKiK nałożył na spółkę karę w wysokości31 457 zł, co stanowi pewien odsetek przychodu CT Creative Team w2013 roku i pewien odsetek maksymalnego wymiaru kary. Dlaczegopiszemy pewien? Otóż informacje te uznano za tajemnicęprzedsiębiorstwa. Kwota, zaktórą trudno kupić nowe auto osobowe, ma podkreślać nagannośćzachowania spółki, jest przy tym adekwatna do stopnia naruszeniaprzepisów o ochronie konkurencji i konsumentów i współmierna domożliwości finansowych przedsiębiorcy. Warto wspomnieć, żewcześniejsza kara, w wysokości ok. 140 tys. złotych, nie wywarła naCT Creative Team większego wrażenia – profil działalnościspółki nie uległ znaczącym zmianom. Trudno się spodziewać, by karawielokrotnie mniejsza takie wrażenie na spółce mogła wywrzeć.

Konsumenci, którzy uważają, żezostali wprowadzeni w błąd co do kosztów korzystania z aplikacjimobilnych czy wysłanych SMS-ów mogą uzyskać bezpłatną pomoc wUrzędzie Komunikacji Elektronicznej, u rzeczników konsumentów lub wFederacji Konsumentów pod numerem infolinii 800 007 707. Wszystkimzaś polecamy po prostu wyłączyć płatne SMS-y – niewiele z nichdobrego może dla użytkowników wynikać.

Najłatwiej zrobić to w Play, wysyłając SMS o treści STOP na numer6000 i Plusie, wysyłając SMS o treści START BLOKADA na numer 8888. WT-Mobile niestety trzeba dzwonić na biuro obsługi abonenta, na numer602 900 000, zaś w Orange należy zalogować się na konto internetowe izmienićustawienia. Urząd Komunikacji Elektronicznej przypomina też, żena życzenie abonenta operatorzy muszą zapewnić darmową możliwośćustawienia progu kwotowego, powyżej którego wysyłanie SMS-ów Premiumzostanie zablokowane.