Tomato – zaawansowany podział internetu w domu i małej firmie

Witam, chciałbym tu zaprezentować alternatywę dla drogiego sprzętu do zarządzania siecią. Na rynku jest wiele urządzeń sieciowych , jednak te z najniższej półki nie posiadają zaawansowanych funkij takich jak Qos czy Traffic Manager, a nawet jeśli takowa funkcja się znajdzie jest ona bardzo okrojona. Oczywiście do takich celów można zastosować mały serwer z darmowym Linuksem na pokładzie, jednak nie zawsze jest to rozwiązanie najlepsze ze względu na zużycie prądu, niekompaktową obudowę i problemy w konfiguracji dla mniej zaawansowanych użytkowników.

Z pomocą przychodzi nam Tomato (firmware) wraz z jego modyfikacjami przeznaczonymi dla routerów firm Linksys, Asus, Buffalo ,które napisane i rozwijane jest przez Jonathan'a Zaratea . W tym artykule chciałby przedstawić ciekawsze funkcje modyfikacji Tomato by Victek którą aktualnie użytkuje. Warto również wspomnieć modyfikacji naszego rodaka Macieja Drobniucha TomatoTrzepako w której również znajdziemy opisane tu funkcje.

Tomato wyróżnia bardzo prosty i schludny interfejs webowy, dzięki któremu znajdziemy wszystkie potrzebne funkcje w krótkim czasie. Oprócz standardowego dla routerów tej klasy Gui, otrzymujemy bogate wykresy w formacie SVG pokazujące na bieżąco wykorzystanie pasma. Znajdziemy również statystki dotyczące wykorzystania transferu: dzienne, tygodniowe i miesięczne. Dzięki możliwości zastosowania własnych skryptów możemy stworzyć wykresy i statystki dla każdego użytkownika z osobno.

W tomato znajdziemy także zaawansowane funkcje do zarządzania siecią wi-fi. Sprzęt pod kontrolą tomato potrafi pracować w trybach AP, AP-client, WDS oraz wspiera większość rodzajów zabezpieczeń: WEP, WPA, WPA2. Ciekawą funkcja, rzadko spotykaną w routerach, jest możliwość ustawienia mocy nadajnika (Transmit Power) dzięki czemu możemy przy konfiguracji sieci posługiwać się nie tylko zyskiem anteny, ale również siłą nadajnika.

Jedną z najciekawszych i bardzo użytecznych funkcji jest rozbudowany Qos (Quality of Services). Dzięki tym ustawieniom możemy nadawać priorytety poszczególnym usługom sieciowym. Do wyboru mamy dziesięć konfigurowalnych klas dla pakietów wysyłanych, w których możemy ustawić procentowo maksymalny i minimalny przydział łącza internetowego, oraz 10 klas dla pakietów przychodzących. Do dyspozycji również dostajemy wykres kołowy prezentujący aktualną ilość połączeń dla danej klasy oraz procentowe użycie. W każdej chwili możemy podglądnąć wykonywane połączania za pomocą funkcji „Viev Deatails” gdzie dostajemy listę wykonywanych połączeń wraz z wszystkimi informacjami takimi jak adres źródłowy, nr portu źródłowego i docelowego, typ połączania, adres docelowy i do jakiej klasy zostało połączenie przydzielone. Funkcje te są bardzo użyteczne do ustawieniu priorytetu szczególnie w przypadku rozmów Voip, Gier online, oraz wszędzie tam gdzie każde opóźnienie powoduje tak zwane „LAGI” co utrudnia korzystanie z aplikacji.

W TomatoTrzepako jak i w modyfikacji by Victek znajdziemy bardzo użyteczna funkcje zbudowaną na bazie Qos - „IP/MAC BW Limit”. Dzięki jej wykorzystaniu możemy w łatwy sposób przydzielać pasmo dla danego numeru IP lub dla adresu MAC. Funkcja ta umożliwia ustawianie łącza na „sztywno” dla danego użytkownika, gdzie przypisana zostaje mu stała prędkość łącza Internetowego, oraz „dynamicznie” dzięki możliwości ustawiania gwarantowanej prędkości i prędkości maksymalnej. Przypisać również możemy priorytet oraz maksymalną liczbę połączeń TCP, co w dobie mody ściągania z Torrentów może się bardzo przydać.

Tomato obsługuje również skrypty, co daje nam ogromne możliwości konfiguracyjne, dzięki nim możemy zablokować lub podmienić stronę www, zbudować wykresy, ustawić przekierowania itp. jeżeli sami nie umiemy to zawsze możemy skorzystać z bardzo dużej ilości gotowych skryptów dostępnych między innymi na www.openlinksys.info.

Warto również wspomnieć o dwóch funkcjach zaimplementowanych w modyfikacje, z którymi jeszcze się nie spotkałem w routerach z tej półki cenowej Jedną z nich jest pakiet OpenVPN, dzięki któremu możemy tworzyć zaszyfrowane połączenia między hostami (tunele). Druga funkcją jest prosty Load Balancig, który dostępny jest za pomocą skryptu. Dzięki niemu możemy wykorzystać jeden port Lan w naszym routerze jako Wan i korzystać z dwóch dostawców internetu jednocześnie.

Oprogramowanie Tomato to według mnie jedno z najlepszych rozwiązań dla domu, posiada bardzo wiele funkcji i cały czas jest rozwijane. Jeżeli połączymy to z bardzo niską ceną to można uznać że dostajemy rozwiązanie prawie że idealne. Chciałbym tutaj jeszcze sprostować co do kosztów, samo oprogramowanie Tomato jak i jego modyfikacje są darmowe i wydane na licencji GPLv2 z wyłączeniem kodu źródłowego interfejsu użytkownika , do którego trzeba uzyskać zgodę od autora, a koszt sprzętu oscyluje w granicach 300zł w zależności od danego modelu routera.

Kilka linków gdzie możemy znaleźć garść informacji o Tomato,oraz otrzymać pomoc od doświadczonych użytkowników i administratorów sieci:

Openlinksys - jedna z największych stron o alternatywnych oprogramowaniach: bogate w treść opisy instalacji i konfiguracji routerów oraz lista wspieranego sprzętu.

Trzepak.pl – forum dotyczące sieci komputerowych z specjalnym działem dotyczącym TrzepakoTomato gdzie można zadać pytanie autorowi modyfikacji