Sztuczna inteligencja

Na wstępie chciałbym Was serdecznie przeprosić za moją dwumiesięczną przerwę w blogowaniu spowodowaną poważną chorobą (; .

Początki sztucznej inteligencji

Po raz pierwszy terminu „sztuczna inteligencja” użył John McCarthy w 1956 roku: „Konstruowanie maszyn, o których działaniu dałoby się powiedzieć, że są podobne do ludzkich przejawów inteligencji”.

Rozmaite definicje sztucznej inteligencji

W literaturze przedmiotu rozróżniamy dwie definicje sztucznej inteligencji: - „Sztuczna inteligencja jest nauką o maszynach realizujących zadania, które wymagają inteligencji, gdy są wykonywane przez człowieka” (M. Minsky), - „Sztuczna inteligencja obejmuje rozwiązywanie problemów sposobami wzorowanymi na naturalnych działaniach i procesach poznawczych człowieka za pomocą symulujących je programów komputerowych”. (R. J. Schalkoff).

Konkludując - Sztuczna inteligencja jest to nauka interdyscyplinarna, która dąży do zbadania ludzkiej inteligencji i zaimplementowania ich w maszynach.

Dwa podejścia do sztucznej inteligencji

Podejście symboliczne - tworzenie modeli matematyczno-logicznych analizowanych problemów i implementowanie ich w formie programów komputerowych, mających realizować konkretne funkcje uważane powszechnie za składowe inteligencji, Podejście subsymboliczne - polega na tworzeniu struktur i programów „samouczących się”, bazujących na modelach sieci neuronowej i sieci asocjacyjnych, oraz opracowywanie procedur „uczenia” takich programów, rozwiązywania postawionych im zadań i szukania odpowiedzi na wybrane klasy „pytań”.

Cele sztucznej inteligencji

- Poszukiwanie metod rozwiązywania problemów, - Poszukiwanie algorytmów do gry w szachy, - Rozumowanie logiczne, - Zbudowanie algorytmu naśladującego sposób wnioskowania jaki zachodzi w mózgu, - Przetwarzanie języka naturalnego, - Automatyczne tłumaczenie zdań między różnymi językami, wydawanie poleceń słownych maszynom, wydobywanie informacji ze zdań mówionych i budowanie z nich baz wiedzy, - Stworzenie programów, które uczą się na podstawie analogii i same potrafią się udoskonalać, - Przewidywanie i prognozowanie wyników, - Zbudowanie robota wyposażonego w elektroniczne odpowiedniki narządów odpowiedzialnych za widzenie, dotykanie i słuchanie.

Współczesne praktyczne zastosowania sztucznej inteligencji

- Maszynowe tłumaczenie tekstów, - Sieci neuronowe – programowanie „inteligentnych przeciwników” w grach komputerowych, - Rozpoznawanie obrazów, - Rozpoznawanie mowy i rozpoznawanie mówców, - Sztuczna twórczość.

Naoko Tosa

Opracowała program komputerowy, który na podstawie trzech słów zaproponowanych przez użytkownika tworzy haiku (trójwiersz – 5, 7, 5 sylab), które następnie może być przez niego dopracowane. Program uczy się na tej podstawie jego preferencji, co wykorzystuje przy tworzeniu kolejnych utworów.

1950 – Test Turinga

Test miał rozstrzygnąć czy program może myśleć. W 1945 roku Turing miał napisać oprogramowanie dla komputera opracowanego przez F.C. Williamsa. W prasowych doniesieniach na temat maszyny odwoływano się do porównań z mózgiem.

Pomysł na test Turing zaczerpnął z gry na udawanie: „Biorą w niej udział trzy osoby: mężczyzna (A), kobieta (B) i przepytujący (C). Przepytujący jest oddzielony od pozostałych dwojga uczestników. Jego zadanie w grze jest ustalenie, które z nich jest mężczyzną, które kobietą” Turing zadał sobie pytanie co się stanie, gdy rolę mężczyzny przejmie komputer i czy gra będzie przebiegała w ten sam sposób.

Człowiek za pomocą klawiatury i monitora zadaje te same pytania programowi i człowiekowi. Jeśli sędzia nie jest w stanie wiarygodnie określić, czy któraś ze stron jest maszyną czy człowiekiem, wtedy mówi się, że maszyna przeszła test. Zakłada się, że zarówno człowiek jak i maszyna próbują przejść test zachowując się w sposób możliwie zbliżony do ludzkiego.

Turing oczekiwał, że maszyny w końcu będą w stanie przejść ten test. Ocenił, że około roku 2000 maszyny z pamięcią o pojemności 10^9 bitów będą w stanie oszukać 30% sędziów w czasie pięciominutowego testu. Przewidywał również, że ludzie przestaną uważać zdanie „myśląca maszyna” za wewnętrznie sprzeczne. Oceniał, że uczenie maszynowe nabierze dużego znaczenia w budowaniu wydajnych maszyn. To twierdzenie jest przez dzisiejszych badaczy sztucznej inteligencji oceniane jako zasadne.

Jak dotąd, tylko Cleverbot zaliczył Test Turinga osiągając wynik 59,3% (przejście testu polega na zdobyciu więcej niż 50%).

Nagroda Loebnera

Jest to konkurs polegający na napisaniu chatbota z którym rozmowa zostanie przez sędziów uznana za najbardziej podobną do rozmowy z człowiekiem. Konkurs wzoruje się na teście Turinga - sędziowie posiadają zbiór pytań, które zadają przez terminal programowi lub człowiekowi, nie wiedząc kto znajduje się po drugiej stronie. Na podstawie udzielanych odpowiedzi muszą zdecydować czy rozmawiali ze stworzonym programem czy z człowiekiem.

Po całym dniu „konwersowania” ze wszystkimi terminalami, sędziowie decydują które z terminali obsługiwał człowiek a które program, oraz który z terminali obsługiwanych ich zdaniem przez programy zachowywał się "najbardziej po ludzku". Sędziowie mają prawa zadawać terminalom dowolne pytania, oprócz takich, które w oczywisty sposób zdemaskowałyby programy takie jak: - jaki jest numer twojego buta? - jak ma na imię twoja dziewczyna?

Nikt nie zdobył głównej nagrody

Dylematy moralny w sztucznej inteligencji (Roger Penrose)

- Czy komputer, który zdałby pomyślnie test Turinga stałby się równym człowiekowi? - Wykorzystywanie do własnych potrzeb bez zwracania uwagi na jej pragnienia - Sprzedawanie takiej maszyny - Odłączanie od źródła zasilania (= pokarm)

Na ile robot musi być inteligentny i na czym ma polegać jego inteligencja?

- Słaba hipoteza sztucznej inteligencji – inteligentna maszyna potrafi symulować ludzki proces poznania, ale sama nie może doświadczać stanów psychicznych; ma szanse przejść test Turinga - Mocna hipoteza sztucznej inteligencji – prowadzi do konstrukcji maszyn zdolnych do osiągnięcia umysłowych stanów psychicznych; zdaje sobie sprawę z własnego istnienia, ma prawdziwe emocje, posiada świadomość.

Jaka nas czeka przyszłość?

Roger Penrose – żadna maszyna licząca nie będzie potrafiła myśleć, Ray Kurzweil – zanik różnic między człowiekiem a maszyną jest kwestią czasu, ponieważ ludzki mózg w ostatnich wiekach nie rozwinął się prawie wcale, w przeciwieństwie do jego sztucznego odpowiednika, Hans Moravec – twierdzi, że w przyszłości ludzki system nerwowy da się zastąpić bardziej złożonym sztucznym odpowiednikiem, Kevin Warvick – po włączeniu pierwszej maszyny o inteligencji podobnej do ludzkiej, najprawdopodobniej nie będziemy mogli jej już wyłączyć.

Daniel Wilson – oznaki nadchodzącego buntu robotów

- Śmierć genialnego naukowca, twórcy robotów – sztuczna inteligencja uzyskała świadomość i pierwszą rzeczą, jaką świadomie zrobiła jest zniszczenie swego twórcy, - Problemy z infrastrukturą komputerową – kontrolę nad systemami przejmuje wroga sztuczna inteligencja (awarie elektrowni, przypadkowe odpalenia rakiet z głowicami jądrowymi), - Przedwczesne oznaki buntu – jakiś robot nie wytrzymał i już zaczął wojnę z ludzkością; nie lekceważ doniesień o androidach polujących na emerytów, - Brak łączności satelitarnej lub telefonicznej może oznaczać, że bunt się rozpoczął.

Poniższy wpis powstał w hołdzie zmarłemu 24 października 2011 roku twórcy pojęcia sztuczna inteligencja Johnowi McCarthy'emu.