Nieograniczona przestrzeń sRGB popsuje GIMP-a dla fotografów, jednak programiści wiedzą swoje

Dyskusje nad tym, czy GIMP nadaje się dla zawodowych grafików ifotografów mają niemal tak długą historię, jak to opensource'owenarzędzie. Wśród stawianych programowi zarzutów najczęściej stawiasię nędzne zarządzanie kolorami – domyślne 8 bit głębi na kanałw przestrzeni sRGB to nie jest coś, co mogłoby zadowolićprofesjonalistę. Deweloperzy GIMP-a obiecują, że nowa wersja 2.10przyniesie wreszcie zaawansowane możliwości w tej dziedzinie –ale czy jest tak faktycznie? Prowadząca serwis Nine Degrees Belowpani Elle Stone, miłośniczka wolnego oprogramowania i fotografii,przedstawiadość niepokojący obraz tego, co obecnie się z GIMP-em dzieje.Wyciągnięte z poprawnych założeń absurdalne wnioski prowadządeweloperów do wprowadzenia rozwiązań, które stoją kompletnie nabakier z potrzebami fotografów.

W aktualnej wersji rozwojowej GIMP-a wciąż znajdziemy w wielumiejscach na sztywno wprowadzone parametry profilu sRGB.Profesjonalne zarządzanie kolorami, obsługujące 48-bitową głębiębarw, wymaga ich usunięcia – i nie powinno być czymś trudnym.Na to się jednak nie zanosi. Rozwijający silnik graficzny GEGLdeweloperzy wymyślili otóż nieograniczoną architekturę sRGB,która oznacza konieczność konwertowania wszystkich obrazów przed ichedycją, prowadząc do dość osobliwych problemów.

Obecnie edycja obrazów spozaprzestrzeni sRGB zwraca niepoprawne wyniki, związane z błędami wprzetwarzaniu profili ICC. Elle Stone zauważa, że zrobienie z tymporządku sprowadzałoby się do trzech rzeczy: zastąpienia zakodowanychna stałe parametrów sRGB dynamicznie generowanymi parametrami,bazującymi na wybranej przez użytkownika przestrzeni barw, dodania dointerfejsu użytkownika ustawień pozwalających wybrać, czy operacja mabyć przeprowadzana na liniowym czy na ujednoliconym RGB, orazzmodyfikowania kodu konwersji profili ICC, by nie generował wartościdla kanałów spoza przyjętego gamutu.

By to wszystko osiągnąć, paniStone zrobiła wiele – udokumentowała występowanie kodu, którywymaga poprawek i zgłosiła błędy w kodzie. Wszystko na nic.Deweloperzy GIMP-a mieli lepszy pomysł. Øyvind Kolås,główny programista silnika GEGL, ogłosił, że *suwaki naoperacjach powinny działać przewidywalnie, by zawsze robić to samodla kolorymetrycznie tych samych kolorów.*Skąd taki pomysł?

Trzy rzeczy w tej kwestii są niewątpliwe. Jest faktem, że sRGBjest powszechnie używaną przestrzenią kolorów RGB. Jest faktem, że wprzestrzeni tej można zakodować wszystkie kolory, nawet te, które niemieszczą się w gamucie. Wykorzystuje się do tego w kanałach wartościujemne oraz większe od 1,0. Jest też faktem, że operacje suwakami natych samych kolorach prowadzą do różnych efektów w różnychprzestrzeniach RGB. Nie wiadomo jednak dlaczego Øyvind Kolåsuznał, że tak być nie powinno – i by tak nie było, uznał, żewszystkie edycje powinny zachodzić w nieograniczonej przestrzenisRGB.

Ellen Stone zauważa, że dobór przestrzeni barw to kwestia intencjifotografa i doboru sprzętu. Artyści-fotograficy wybierająprzestrzenie zgodne ze swoimi potrzebami, na podstawie zdobytegodoświadczenia. Tymczasem programiści silnika GEGL chcą za nichrozwiązać problem, który nie jest problemem, a co gorsze, robią to wmało przemyślany sposób. Chcą, by cała używana przestrzeń RGBkorzystała z tych samych parametrówco sRGB i miała *dobrze zdefiniowane *konwersjedo CIE Lab, XYZ itp. Sęk w tym, że te dobrze zdefinowane konwersjeobcinają kolory spoza zakresu sRGB i wykorzystują dziś w większościwypadków nieodpowiedni punktbieli.

Co najgorsze, wygląda na to, żeautorzy GEGL-a sami się nigdy obróbką kolorowych fotografii zawodowonie zajmowali. Efekty swoich doświadczeń z nieograniczonąarchitekturą sRGB Ellen Stone pokazała w dobrze udokumentowanymartykulept. Using unbounded sRGB as a universal color space forimage editing is a really bad idea.Nie trzeba być specjalistą od optyki i fotografii, by na własne oczyzobaczyć, jak fatalne skutki przynoszą te wymuszone, dobrzezdefiniowane konwersje w GIMP-ie 2.9. Jedynym właściwym zastosowaniemdla nieograczonego sRGB może być wyświetlanie obrazów, ale nie ichedycja – nie istnieje bowiem jedna, uniwersalna przestrzeńkolorów, gwarantująca przewidywalność operacji przy jednoczesnej ichpoprawności.

Przyszłość GIMP-a jako narzędzia dla fotografów nie jest jeszczeprzesądzona. Elle Stone wzywa użytkowników do bliższego zapoznaniasię z tematem, a następnie zgłaszaniabłędów do bugzilli tego opensource'owego edytora grafiki.Obeznanych z ICC programistów prosi zaś o współpracę, dołączenie doprac nad GIMP-em, choć lojalnie przy tym ostrzega, że zespół robiącyGEGL-a ma niewielkie pojęcie o realiach edycji zdjęć.

Niestety nie jest to odosobniony przypadek w wolnymoprogramowaniu. Niejednokrotnie już programiści, nie przejmując siępotrzebami użytkowników, forsowali swoje własne idee. Błahostka, gdydochodzi do tego w dziedzinach, w których Open Source obfituje wprodukty, takich jak środowiska graficzne – jeśli GNOME 3 nienadaje się do użytku, zawsze można skorzystać z MATE czy KDE.Prawdziwy problem jednak gdy w grę wchodzi jeden z flagowych dla OpenSource programów, taki jak GIMP. Jeśli Øyvind Kolås gopopsują w imię swoich pomysłów, użytkownicy nie będą mieli zbyt wielealternatyw, może pozostanie im tylko w pewnym momencie zacisnąć zębyi kupić licencję na Photoshopa.