Można już zresetować zegarki. Sześć minut spóźnienia to wynik sporu Serbii i Kosowa

Zaskakującą konsekwencją trwających od połowy stycznia brakóww dostawach energii w europejskiej sieci energetycznej byłospóźnianiesię tych zegarków elektronicznych, które obliczały czas napodstawie częstotliwości prądu. Zegary lodówek, mikrofalówek czykuchenek gazowych mogły spóźnić się nawet już o 6 minut. Potrwającym od tygodnia śledztwie zrzeszenia operatorówenergetycznych ENTSO-E wiemy już, kto zawinił. Poszło o spórmiędzy Serbią, a jej byłą prowincją Kosowem.

To co początkowo wyglądało na awarię technicznej natury,okazało się mieć podłoże polityczne. ENTSO-E odkryło, żespadek częstotliwości prądu zmiennego w sieciach energetycznychkontynentu z równych 50 Hz do średnio 49,996 Hz zostałzapoczątkowany w obszarze kontrolnym Serbii, Macedonii i Czarnogóry,w szczególności między Kosowem i Serbią. Z tamtych sieciprzesyłowych nagle wyparowało 113 GWh.

ENTSO-E ostrzega,że jeśli nie zostanie znalezione rozwiązanie na poziomiepolitycznym, to ryzyko ponownych odchyleń od właściwejczęstotliwości w europejskiej sieci energetycznej nie zniknie. Zeswojej strony może podjąć jedynie działania natury technicznej,by przywrócić sytuację do normalności. Działania te rozłożonona dwa etapy: w pierwszym, trwającym około tygodnia, należałopowstrzymać narastanie dalszych odchyleń. W drugim należałoznaleźć brakującą energię w sieci.

Dzięki presji wywartej na Serbię i Kosowo udało się ukończyćkrok pierwszy – teraz wszystko powinno zacząć wracać donormalności. ENTSO-E wraz z Komisją Europejską pracują obecnienad długofalowym rozwiązaniem, które pozwoli uniknąć takichproblemów w przyszłości. Teraz czas na krok drugi, ale jak do tejpory nie wiadomo, kto miałby zapłacić za „znikniętą”energię.

Przy okazji częściowego rozwiązania problemu Brytyjczycypochwalili się, że ich sieć kompletnie na bałkańskich sporachnie ucierpiała. Mimo że są podłączeni do Francji i Holandii,zdołali niezależnie u siebie utrzymać standardową częstotliwość50 Hz. Wyczyn niebagatelny w największym na świeciezsynchronizowanym obszarze energetycznym.

Wszystkie zegary, które działały w oparciu o częstotliwośćsystemu zasilania (bez własnych układów kwarcowych), spowolniłyod stycznia tego roku łącznie o 6 minut. Jako że systemenergetyczny w kontynentalnej Europie już odzyskał normalnączęstotliwość, można je już zresetować i ustawić ręczniewłaściwy czas. Niektóre, inteligentniejsze zegary, mogą samewziąć poprawkę na zmianę w częstotliwość sieci i sameskorygować swoje wskazania.