Dolby Digital wolne od patentów. Właśnie wygasł ostatni

Na ten moment czekało wielu deweloperów. O północy 20 marca wygasł ostatni z patentów na format zapisu dźwięku AC-3 (standard Dolby Digital), często wykorzystywanego w filmach i programach telewizyjnych.

AC-3, opracowany przez Dolby, debiutował w 1992 roku i wyróżniał się możliwością zapisu dźwięku 5.1. Od tamtej pory trafił między innymi do telewizji cyfrowej (DVB, amerykański ATCS), na płyty DVD i Blu-ray i do wielu strumieni internetowych. Patenty na kluczowe rozwiązania, stosowane w kodeku, po kolei wygasały od 2008 roku.

Jak to się stało, że tak ważny standard był objęty patentami ponad 20 lat? Firma Dolby znana jest z niezbyt przyjaznych zagrań, które pozwoliły jej przedłużyć monopol. W wielu przypadkach odmawiała podania listy patentów chroniących niezbędne dla AC-3 rozwiązania. Składała też nowe wnioski patentowe na rozwiązania obejmujące rzekomo części standardu i skupowała patenty od innych firm, potem twierdząc, że są istotne dla sprawy. Nikogo nie powinno dziwić, jeśli nawet mimo wygaśnięciu patentów Dolby będzie starać się uzyskać opłaty licencyjne za swój standard. Prawdopodobnie lepiej nie używać nazwy „Dolby Digital” w interfejsie aplikacji i jej opisie.

Istotne jest jednak to, co wygaśnięcie patentów oznacza dla wszystkich użytkowników. Prawdopodobnie w cenie sprzętu, który kupujemy, znajdowała się opłata licencyjna za korzystanie z kodeku. Dotyczy to przede wszystkim telewizorów, odtwarzaczy i konsol, które były na rynku w ciągu ostatnich 25 lat. Koniec monopolu to też większa dostępność materiałów z dźwiękiem zakodowanym AC-3, także 5.1. Deweloperzy mają wolność implementowania odtwarzania DVD, Blu-rayów, materiałów z telewizji cyfrowej i wielu kamer ręcznych bez konieczności płacenia za licencję. To powinno przełożyć się na szersze możliwości darmowych programów multimedialnych. Skończą się problemy z odtwarzaniem różnych filmów na naszych urządzeniach. Trzeba bowiem wiedzieć, że od 2012 roku Dolby zwalczało odtwarzacze, które obsługiwały AC-3. Firma podniosła ceny licencji i aplikacje miały zniknąć ze sklepów, jeśli deweloperzy nie płacili. Tym sposobem obsługa Dolby Digital znikła między innymi z MX playera.

Oczywiście AC-3 nie jest dziś jedynym dobrym wyjściem dla dźwięku filmowego. W zasadzie 25-letni standard w ogóle nie jest dobrym wyjściem dla dźwięku 5.1, gdyż jest nieefektywny. Nowoczesne urządzenia obsługują wielokanałowy dźwięk kodowany przez AAC, DTS lub Opus i można przesyłać go przez HDMI, więc nie trzeba ograniczać się do Dolby Digital, by mieć dźwięk przestrzenny.

Na koniec warto przypomnieć, że wciąż obowiązują patenty na E-AC-3 (Dolby Digital Plus), MLP i TrueHD. Jeśli ktoś chce korzystać z otwartej implementacji AC-3, znajdzie ją w bibliotekach ffmpeg i libav. Te implementacje nie naruszają patentów Dolby, gdyż nie używają zastrzeżonych metod optymalizacji alokacji bitów.