Dwa miliony Polaków zastrzegły PESEL. Kluczowy jest czerwiec

Związek Banków Polskich podaje alarmujące dane o próbach wyłudzeń kredytów. W 2023 roku ich liczba osiągnęła rekord - 296 milionów złotych próbowano wyłudzić, wykorzystując cudze dokumenty. Łącznie odnotowano 9,7 tysiąca takich prób, co jest najwyższym wynikiem od 2008 roku.

Oszuści wykorzystują coraz bardziej zaawansowane technologie w tym sztuczną inteligencję, która umożliwia tworzenie realistycznych obrazów, filmów i dźwięków. Dzięki temu mogą symulować realne sytuacje, na przykład telefon z banku. Są coraz bardziej wyrafinowani, a ich pomysłowość i przebiegłość sprawiają, że nawet osoby o wysokiej świadomości zagrożeń mają trudności z wykryciem oszustwa.

"Pomimo stale prowadzonych akcji edukacyjnych, informacji medialnych, ale też mimo licznych zabezpieczeń, narzędzi czy procedur ochronnych wciąż złodzieje potrafią zaskakiwać i niechlubnie osiągać swoje cele" - podkreśla Cezary Ciopiński, Business Development Manager w ERIF BIG. "Ofiarami oszustwa padają nie tylko starsze osoby, ale też wysoko-świadomi konsumenci, młodzież czy nawet instytucje finansowe. Próby wyłudzeń kredytów czy zawarcia umów abonamentowych na nieswoje dane zdarzają się na co dzień, a gdy dojdzie do takiego przestępstwa - problemy wówczas mają zarówno wierzyciel, jak i osoba, której dane zostały skradzione" - dodaje.

W odpowiedzi na rosnące zagrożenie, od 17 listopada 2023 roku Polacy mogą zabezpieczyć swój numer PESEL w specjalnym rejestrze. Centralny Ośrodek Informatyki informuje, że do 21 lutego bieżącego roku wpłynęło już 2 003 500 zastrzeżeń i 37 700 cofnięć. Rejestr ma na celu ochronę przed nadużyciami wynikającymi z kradzieży danych osobowych i ograniczenie zjawiska zaciągania zobowiązań finansowych i majątkowych na skradzione dane. Aby jednak w pełni spełniał swoją rolę, konieczne jest zobligowanie kluczowych instytucji do weryfikacji numerów PESEL w bazie.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Z punktu widzenia biznesu, udzielenie finansowania w sytuacji, gdy numer PESEL był zastrzeżony w rejestrze, oznacza niemożność dochodzenia roszczeń z tytułu zawartej umowy, czy też zbycia powstałej wierzytelności. W związku z tym, ustawodawca oczekuje od podmiotów udzielających finansowania coraz większej ostrożności i uważności przy weryfikacji klientów.

"Od 1 czerwca 2024 r. wskazane podmioty będą zobowiązane do sprawdzania, czy dane ich klientów nie zostały zastrzeżone w rejestrze PESEL. W sytuacji, gdy np. PESEL osoby wnioskującej o finansowanie będzie zastrzeżony, a podmiot mimo to udzieli finansowania – zamyka sobie drogę do dochodzenia roszczeń. Warto już wcześniej rozważyć wdrożenie narzędzi i rozwiązań, które taką weryfikację przeprowadzają, by w momencie wejścia przepisów w życie, mieć przetestowaną tę ścieżkę" – radzi Cezary Ciopiński z ERIF BIG.

Rozwiązaniem może być rozbudowanie wewnętrznych struktur zajmujących się weryfikacją, albo korzystanie z uprawnionych i dostosowanych rozwiązań zewnętrznych, które wypełniają nałożony obowiązek. W przypadku sprawdzania zastrzeżeń numerów PESEL warto skorzystać z rozwiązań dostarczanych przez podmioty, które na mocy ustawy są do tego uprawnione i będą w stanie dostarczyć wymagane dane.

Takie instytucje to m.in. biura informacji gospodarczej, jak np. ERIF BIG. Weryfikacja w rejestrze zastrzeżeń to nie tylko walka z nieuprawnionym wykorzystywaniem danych osobowych, ale także sposób na zabezpieczenie instytucji przed ryzykiem poniesienia ewentualnych strat finansowych.