iWork 09 w praktyce - Numbers

Zapraszamy do kolejnej, ostatniej już, odsłony cyklu artykułów poświęconych pakietowi iWork 09 firmy Apple. Jak dotąd opisaliśmy już Pages - edytor tekstów i Keynote, który pozwala na tworzenie bogatych prezentacji. Ostatnim programem dostępnym w ramach pakietu jest Numbers. To ciekawy arkusz kalkulacyjny, który pozwoli nie tylko na dokonywanie mniej lub bardziej skomplikowanych obliczeń, ale również interesujące ich zaprezentowanie. Podobnie jak w przypadku pozostałych programów wchodzących w skład iWork 09, także podczas powstawania Numbers jego twórcom przyświecała idea „Myśl inaczej” („Think different”). Czym arkusz kalkulacyjny firmy Apple różni się od innych tego typu rozwiązań? Zapraszamy do lektury tekstu.

Numbers - tak samo jak pozostałe programy w ramach pakietu - oferuje listę szablonów, które możemy wykorzystać podczas pracy. Są one przeznaczone do różnych typów działalności, niekoniecznie tylko obliczeń czy księgowości. Motywy dostępne są podczas uruchomienia programu, a także z poziomu paska menu. Podzielone są na grupy - Puste, Finanse osobiste, Prywatne, Przedsiębiorczość oraz Edukacja. Użytkownik może podejrzeć dany szablon zaznaczając go kursorem myszki, bądź powiększając za pomocą suwaka.

Apple postarał się, aby szablony były spójne pod względem graficznym. Wybierając dany motyw otrzymujemy jednocześnie określone kolory, które będą wykorzystywane w tworzeniu dokumentu, czcionki, wykresy i przykładowe zdjęcia. Szczególnie ciekawym rozwiązaniem są szablony z kategorii Prywatne. Pozwalają one na tworzenie takich dokumentów jak Kronika dziecka, menu na obiad (z wykazem spożytych kalorii), Plan uroczystości czy Plan podróży. Pokazuje to, że Numbers można wykorzystać także do codziennych zdań, a nie tylko w biurze.

W pasku narzędziowym Numbers oprócz znanych z pozostałych programów ikon, mamy również zupełnie nowe. Tak więc obok Wykresów, Pola tekstowego czy Inspektora pojawiają się Listy formuł, Arkusz i Funkcja. Pomogą one podczas tworzenia nowego dokumentu. Listy formuł otwierają u dołu okna przestrzeń, w której wyszczególnione będą zastosowane przez nas formuły. Numbers pozwala nie tylko na ich przeglądanie, ale również wyszukiwanie i edycję. Z kolei narzędzie Funkcja służy dodawania takich funkcji jak suma, średnia, minimum, maksimum, liczba, iloczyn. Nie jest to jednak jedyny sposób na prowadzenie obliczeń, o czym kawałek dalej. Oprócz tego z listy dostępnych rozwiązań można wybrać też przeglądarkę funkcji. Jest ona dostępna w osobnym oknie i pozwala na wybór elementów, które chcemy zastosować w obliczeniach. Wszystkie funkcje są szczegółowo opisane, co ułatwia z nich korzystanie.

Pasek narzędziowy Ikona Arkusz, jak zresztą łatwo się zorientować, służy do dodawania nowych arkuszy w dokumencie. W pasku narzędziowym przydatny będzie też element oznaczony jako Reorganizuj. Pozwala on na sortowanie zawartości kolumn i wierszy lub też całej tabeli. Do stworzonego dokumentu można również dodawać komentarze czy notatki. Mogą być one przypisane do poszczególnych kolumn albo wierszy, tudzież tworzone niezależnie.

Reorganizuj Ważnym elementem paska narzędziowego są też Style i narzędzia do edytowania wyglądu danego arkuszu. Style dostępne w bocznym pasku Numbers pozwalają na szybki wybór kolorystyki i kształtów dla arkusza. Możemy również tworzyć nowe, a także edytować nazwę czy zmieniać ustawienia gotowych szablonów. Z kolei dodatkowe narzędzia do edytowania arkusza dostępne są w górnym pasku obok kroju czcionki i adiustacji. Umożliwiają one ustalenie krawędzi czy koloru wypełnienia dla dokumentu, kolumn, wierszy, a nawet pojedynczych komórek. Możemy też wprowadzać specjalne znaki, ułamki, datę i tekst do pliku.

Style arkusza kalkulacyjnego Nie ma jak InspektorTak samo jak w Keynote czy Pages, także w Numbers nie obejdziemy się bez Inspektora. To znaczy, można z powodzeniem pracować bez jego pomocy, ale korzystanie z tego narzędzia znacznie przyśpiesza pracę i ułatwia dostęp do najbardziej potrzebnych funkcji. W programie Numbers Inspektor oprócz edycji czcionek czy ustawień drukarki pozwala na zmianę ustawień arkusza, kolumn i komórek, a także wykresów, kształtów lub multimediów dołączanych do dokumentu. Możemy zmieniać makietę, numerację i marginesy strony, krawędzie tabeli czy wysokość poszczególnych wierszy. Ciekawym rozwiązaniem jest także edytor komórek dostępny w Inspektorze. Za jego pomocą można ustalić format komórki, a także format warunkowy.

Inspektor Jak liczyćPodstawową funkcją w arkuszu kalkulacyjnym jest oczywiście liczenie. Numbers, podobnie jak Calc czy Excel pozwala na proste, a także bardziej skomplikowane obliczenia. W tym celu przyda nam się wspomniana już ikona Funkcja dostępna w pasku narzędziowym aplikacji. Po wpisaniu ciągu liczb w kolumnie wystarczy zaznaczyć interesujące nas rekordy i wybrać odpowiednią funkcję - na przykład Sumę. Numbers pozwala na szybkie kopiowanie zawartości komórki (należy przeciągnąć zaznaczenie, a także uzupełnianie ciągu liczb następujących po sobie. Wystarczy, że wpiszemy do komórki liczbę i złapiemy kwadrat, który widnieje w prawym dolnym rogu zaznaczonej komórki. Jego przeciągnięcie spowoduje automatyczne numerowanie kolejnych komórek. Funkcja ta dotyczy nie tylko cyfr czy liter alfabetu, ale również dni tygodnia.

Korzystanie z Funkcji Przydatna jest też możliwość zdobycia informacji o wpisanych rekordach bez korzystania z ikony Funkcji i dokonywania obliczeń. Numbers automatycznie wyświetla sumę, średnią, minimum, maksimum i liczbę zaznaczonego przez nas obszaru. Informacje te dostępne są w lewym dolnym roku okna otwartego arkuszu. Jest to przydatny drobiazg, podobnie jak na przykład w Pages informacja o liczbie stron czy użytych znakach.

Suma, średnia, minimum, maksimum WykresyNumber oferuje użytkownikom dostęp zarówno do standardowych wykresów, jak i tych w 3D. Możemy wstawiać je bezpośrednio do arkusza albo też zamieszczać jako notatkę. Liczba wykresów dostępna jest w lewym, bocznym pasku dokumentu, gdzie też można zmieniać ich nazwę czy edytować. Do dyspozycji mamy wykresy słupkowe, kołowe, liniowe, paskowe, punktowe czy mieszane. Osobno wyszczególnione są wykresy 3D.

Wykres standardowy Wykresy 3D mogą być przesuwane wokół własnej osi, a także edytowane pod względem tekstury. Pozwoli to na dostosowanie ich do wyglądu dokumentu, jak również umożliwi wyeksponowanie najważniejszych informacji. Kolejne funkcje to wyświetlanie legendy, edycja obrysu i cienia czy stylów dodatkowych informacji. Wykresy mogą być budowane na podstawie nowych informacji albo tych już zapisanych w arkuszu kalkulacyjnym. W tym ostatnim wypadku należy zaznaczyć dane, które nas interesują, a następnie wybrać z paska narzędziowego komendę Wykresy.

Wykres 3D Zapisywanie i drukowanieOprócz domyślnego formatu Numbers oferuje możliwość zapisywania plików w formacie PDF, Excel i CSV. W przypadku eksportu dokumentu do Exclea można dołączać arkusz zbiorczy, zaś w CSV możemy ustalić kodowanie tekstu. Jeśli plik zapisywany jest w formie PDF prócz jakości obrazka dostępna jest także edycja makiety. Możemy ustawić widok arkusza, lub widok strony, jak również dodać opcje zabezpieczeń (hasło). Numbers pozwala również na podgląd wydruku w formie pliku PDF. Jest to szczególnie istotne, jeśli chcemy sprawdzić, jak będzie wyglądał w rzeczywistości stworzony przez nas dokument.

Podobnie jak Keynote i Pages, także Numbers pozwala na przesyłanie plików na serwery iWork.com. Wystarczy wybrać z paska menu zakładkę Udostępnij albo odpowiednią ikonę w pasku narzędziowym. W ten sam sposób możemy wysłać gotowy plik za pośrednictwem klienta poczty Mail lub opublikować dokument w kreatorze stron internetowych iWeb.

Numbers oferuje nowym użytkownikom samouczki wideo w języku angielskim na stronach wsparcia firmy Apple, jak również podręcznik w języku polskim. Podręcznik dostępny jest zarówno w formacie PDF, jak również w formie stron internetowych. Pomaga w korzystaniu z podstawowych funkcji takich jak importowanie dokumentu czy dodawanie tabeli, ale również oferuje możliwość rozwiązywania problemów. Co więcej, w zakładce Pomoc możemy przejrzeć dostępne skróty klawiszowe, a także Funkcje i formuły iWork.