Anonymous z polskim pierwiastkiem. Haker zdradza, jak Squad 303 stał się częścią legendarnego kolektywu
Anonymous to legendarny kolektyw zrzeszający haktywistów z całego świata. Jego akcje, szczególnie te wymierzone w Kreml i Rosjan bez wątpienia zapiszą się na kartach historii. Pomógł w tym polski pierwiastek - grupa Squad 303, która zaangażowała się w "Operację Rosja". Jak do tego doszło i dlaczego było możliwe, opowiada Jan Zumbach, jeden z jej członków.
Squad 303 to polscy hakerzy związani z Anonymous, od początku wojny wspierający Ukrainę w ramach globalnej "Operacji Rosja" (#OpRussia). Grupę, której nazwa nawiązuje do słynnego, elitarnego Dywizjonu 303, tworzą pracujące ze sobą od kilkunastu lat osoby, do tej pory zajmujące się m.in. cyberbezpieczeństwem i zwalczaniem operacji dezinformacyjnych. Haktywiści nie zrezygnowali ze swoich dotychczasowych obowiązków zawodowych. Wspieraniem Anonymous i "Operacji Rosja" zajmują się w wolnym czasie.
Polski odłam Anonymous uczestniczy w cyberwojnie z Kremlem
O tym, jak to się stało, że Squad 303 połączył siły z Anonymous, globalną, zdecentralizowaną grupą aktywistów, opowiedział nam jeden z członków grupy - Jan Zumbach. Jego pseudonim, podobnie jak i nazwa grupy oraz adres strony narzędzia opracowanego przez haktywistów - 1920.in, ma znaczenie symboliczne.
Nazwa Squad 303 ma symbolikę, nawiązuje do słynnego Dywizjonu 303, tak samo jak i mój pseudonim - Jan Zumbach oraz pseudonimy innych członków grupy. Warto też zwrócić uwagę na adres strony internetowej, on jest ważny - 1920.in. W 1920 roku mała armia, bardzo młodego państwa, które miało wtedy niecałe 2 lata, zatrzymała nad Wisłą potężne, bolszewickie siły, które maszerowały nie na Warszawę, maszerowały na Berlin, na Paryż, na Madryt. Miały zatrzymać się na granicy Oceanu Atlantyckiego. Te siły niosły socjalistyczną rewolucję do Europy i nagle taka Polska, która była wtedy państwem zdaniem wielu sezonowym, słabym, sztucznym i ta mała, słabo uzbrojona armia, zatrzymała tą wielką, potężną armię bolszewicką nad Wisłą. Co ciekawe, zatrzymała ją między innymi dlatego, że polski matematyk - Jan Kowalewski - rozgryzł zaszyfrowaną komunikację Bolszewików. To jest też element symboliczny, który ma dawać nadzieję Ukraińcom walczącym na froncie - mówi Zumbach.
To właśnie za sprawą narzędzia 1920.in, które pozwala wysyłać SMS-y, maile, wiadomości na WhatsApp'a, Telegrama, Vibera i dzwonić do losowo wybranych Rosjan, Anonymous zwrócili uwagę na polskich haktywistów.
Środowisko Anonymous częściowo znaliśmy z minionych lat, ale raczej obserwując je, niż będąc jego częścią. Dopiero po wybuchu wojny w Ukrainie dołączyliśmy do "Operacji Rosja", bo właściwie nie można mówić o czymś takim, jak dołączenie do Anonymous. Nie ma czegoś takiego jak grupa Anonymous. Anonymous nie ma liderów. Jest strukturą rozproszoną, pewną ideą, która powstała kiedyś i każdy, kto podziela wartości Anonymous, może się mienić członkiem kolektywu - wyjaśnia Jan Zumbach.
Zumbach podkreśla, że fundament Anonymous opiera się na założeniu, że ludzie działają dla ludzi. Oznacza to, że jest to ruch rozproszonych jednostek i grup, którego celem jest ochrona praw pojedynczych osób, grup np. etnicznych, mniejszości, czy też całych narodów jak w przypadku Sri Lanki oraz Ukrainy.
Jednym z przykładów tej walki jest chociażby zaangażowanie Anonymous w obronę praw kobiet i sprzeciwianie się wszelkim ruchom pro life na całym świecie. Widać to w Stanach Zjednoczonych, a dokładniej w stanie Indiana, gdzie stanowy sąd najwyższy zakazał aborcji. Tam Anonymous znowu są aktywni.
Takie podejście sprawia, że jednym z podstawowych czynników, na które zwracają uwagę Anonymous, jest podzielanie wspólnych wartości. Tak było w przypadku Squad 303, który przestrzegając ustalonych zasad, zaczął prowadzić swoją punktową działalność, bazującą na pozbawionej przemocy komunikacji. Sam Zumbach mocno akcentuje, że grupa nie skupia się na włamaniach, na wyłączaniu infrastruktury, a na prowadzeniu akcji informacyjnej.
To jest jej credo i coś, co sprawia, że wyróżnia się na tle wielu innych grup. Coś, co spowodowało, że Squad 303 szybko stał się częścią rady koordynującej "Operację Rosja". Warto jednak pamiętać, że w ramach Anonymous istnieją też różne inne nurty i operacje.
Najpierw musieliśmy udowodnić, że to, co robimy, jest słuszne, że robimy to we właściwy sposób, że to nie jest robione dla pieniędzy, bo Anonymous nigdy nie prosi o żadne wsparcie finansowe, że nie współpracujemy z żadnym rządem, czyli nie jest to praca ani komercyjna, ani na zlecenie jakiegoś rządu. Na początku dużo rozmawialiśmy ze sobą, oni weryfikowali to, co robimy i jak to robimy - wyjaśnia Zumbach.
Istotnym elementem budowania współpracy na linii Squad 303 - Anonymous było ujawnienie kodu źródłowego narzędzia 1920.in, co pokazało, że polscy haktywiści podzielają koncepcję open source. W przypadku Anonymous jest to założenie, że nie ma praw autorskich, nie ma praw własności. Jak zaznacza Zumbach, członkowie kolektywu tylko z grzeczności wymieniają się nawzajem nazwami swoich grup, oznaczają, co kto zrobił, ale nikt nie przypisuje sobie własności żadnej rzeczy, którą się zajmuje. Jeżeli ktoś dokonuje włamania i zdobywa cenne dane, od razu dzieli się nimi z pozostałymi Anonymous.
Komunikacja pomiędzy poszczególnymi jednostkami i grupami tworzącymi kolektyw odbywa się za pośrednictwem specjalnych, bezpiecznych kanałów komunikacji. Mają one zasięg globalny i jest ich co najmniej kilka. Haktywiści co jakiś czas je zmieniają. Kanały służą weryfikacji. Tutaj także odbywa się ustalanie celów kolejnych operacji, czy celów planowanych ataków. Zumbach tłumaczy, że czasami jest tak, że ktoś ma pomysł np. włamanie do kamer w Dumie i to wystarczy. Wtedy cała reszta pracuje, aby go zrealizować.
Innym razem ktoś coś już wykonuje, ustala adresy IP podatne na ataki i wtedy upublicznia te adresy IP, a cała reszta grupy zastanawia się, o której godzinie i jakimi zasobami dokonać samej operacji zdobycia danych, przejęcia kamer itp. Czasami ktoś przeprowadza jakąś operację sam, ale potrzebuje większej ilości zasobów, większej liczby ludzi, którzy w to się włączą. Wtedy też wrzuca taką informacją na grupę. Tutaj również odbywa się dzielenie zdobytymi danymi oraz zapadają inne, ważne decyzje.
Przykładowo Anonymous ustalają, że należy skorzystać z istniejących kanałów komunikacji np. kont na Twitterze, które mają kilkanaście milionów obserwujących m.in. YouAnonNews, GrupAnon, YouAnonOne, aby osiągnąć jak największe zasięgi i jak najwięcej osób dowiedziało się o ich kolejnym sukcesie.
Squad 303 w kolektywie Anonymous odpowiada za operacje informacyjne. To jest nasza dziedzina. Suqad303 wniósł ten nowy pierwiastek. Bo historycznie Anonymous zajmował się hakerstwem, a teraz dzięki naszej działalności - i to jest właśnie nasza myśl przewodnia - każdy może być Anonymous. Wystarczy, że wejdzie na stronę 1920.in i zacznie wysyłać wiadomości do losowo wybranych Rosjan - podsumowuje Zumbach.
Czy powinniśmy bać się rosnącej obecności Anonymous w coraz bardziej wirtualnym świecie? Odpowiedź jest prosta. Nie, ponieważ kolektyw nie atakuje zwykłych obywateli. Z zasady nie atakuje też infrastruktury krytycznej, związanej z funkcjonowaniem ludności cywilnej. A mógłby to zrobić. Co przyznaje Jan Zumbach: - moglibyśmy wyłączyć prąd w szpitalach, prąd w komunikacji publicznej, spowodować problemy dla ludności cywilnej, ale mimo tego, że możemy to zrobić, to tego nie robimy. To fundament, o którym nigdy nawet się nie dyskutuje.
Karolina Modzelewska, dziennikarka dobreprogramy.pl
